رشت قبل از میلاد مسیح تا به امروز
با توجه به این‌که رشت در مرکز جلگه گیلان قرارگرفته است؛ استعداد زیادی برای رشد و توسعه داشت؛ اما چون تا قرون میانه اسلامی به علت آشفتگی‌های سیاسی منطقه، بیشتر شهرهای مهم گیلان برای برخورداری از امنیت در کوهپایه‌ها قرار داشتند، آبادی رشت نیز چندان رشد و توسعه پیدا نکرد. با توجه به مطالب فوق، تردیدی نیست که رشت سابقه دیرینه دارد و یکی از قدیمی‌ترین مناطق مسکونی در جلگه گیلان است؛ اگرچه برخی از مظاهر تاریخی و طبیعی آن به سبب صنعتی شدن از بین رفته است. رشت از مهم‌ترین شهرهای ایران است که از دوره صفوی تاکنون، مرکز گیلان بوده و در عصر قاجار به‌ویژه دوره مشروطیت، در کنار تبریز بیشترین تاثیر را در تحولات آن دوره ایران داشته است؛ این شهر به دلیل داشتن موقعیت ممتاز جغرافیایی، ازنظر سیاسی، اقتصادی و تجاری ناحیه‌ای ممتاز در جلگه گیلان به شمار می‌آمده است. رشت تا دوره صفویه جزو گیلان غربی با مرکزیت شهر فومن بود در این دوره با انتخاب شهر رشت برای مرکزیت ولایت گیلان به دستور شاه‌عباس صفوی، این شهر رو به توسعه نهاد و گوی سبقت را از دیگر رقبای خود نظیر لاهیجان و فومن ربود. پس‌ازآن با انعقاد قراردادهای متعدد تجاری بین ایران و دولت‌های خارجی خصوصا روسیه، رشت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای تجاری ایران در دوره صفویه و قاجار درامد؛ رشت در این ایام به سبب مرکزیت در کرانه‌های جنوبی دریای خزر به (دارالمرز) معروف شد؛ (دروازه اروپا) و (شهر باران‌های نقره‌ای با بام‌های سفالین مه‌آلود)، از دیگر القابی است که به شهر زیبای رشت مرکز سرزمین گیلان داده شد. توسعه شهر رشت از دوره صفویه تا پهلوی در این زمان پطر کبیر شخصا بعد از اشغال گیلان، «لواشف» را به حکومت گیلان منصوب کرد، در چنین شرایطی شهر رشت نیاز به توسعه کالبدی داشت و تقریبا پانزده مایل به طرف جنوب از بیشه زارها پاک شد. در دوره قاجاریه رشت دارای دو بازار بود، بازار باربندان (ساغریسازان) و بازار ساروق بندان که در مرکز شهر واقع بود. در این دوره است که باغات و مزارع اطراف شهر از بین رفته و به تدریج با قطعه قطعه شدن آنها، این نواحی به واحدهای مسکونی تبدیل شدند. طی این دوره مجموعه مسکونی گلسار در شمال شهر ساخته شده و اراضی کشاورزی واقع در شمال غربی تبدیل به واحدهای مسکونی شدند. طی این دوره نیز گسترش شهر در جهت شمال و شمال غرب ادامه یافت بطوریکه در سمت شمال شهرک گلسار، واحدهای مسکونی پراکنده تا نزدیکی فرودگاه رشت کشیده شده اند.
متن کامل نوشته در سایت راهدون
نظرات