تست نئو یا پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی NEO
محققانی که این تست را به وجود آورده‌اند در طول سال‌ها، صفات مختلف شخصیتی را انتخاب و پرسشنامه‌های مفصل را بررسی نموده‌اند و درنهایت با استفاده از روش‌های پیچیده آماری به این پنج عامل بزرگ شخصیت دست پیدا کرده‌اند. ۵ عامل اصلی مورد سنجش در این تست، شامل روان‌نژندی، برونگرایی، اشتیاق به تجارب تازه، توافق‌پذیری و وظیفه‌شناسی هستند. مدل پنج عاملی شخصیت در طول سال‌ها پژوهش روانشناسان صفاتی به دست آمده است. پرسشنامه شخصیتی NEO PI-R جانشین آزمون NEO (تست نئو) است که در سال ۱۹۸۵ توسط مک‌کری و کاستا تهیه شده بود. تست نئو دارای دو فرم یکی (S) برای گزارش‌های شخصی است و شامل ۲۴۰ سوال پنج‌درجه‌ای از کاملا موافق تا کاملا مخالف است که توسط خود آزمودنی درجه‌بندی می‌شود و متناسب مردان و زنان در تمام سنین است؛ و دیگری فرم (R) یا تجدیدنظر شده نام دارد و بر اساس درجه‌بندی‌های مشاهده‌گر است. تست NEO PI-R علاوه بر سنجش پنج عامل اصلی شخصیت، در هر عامل، شش صفت را بررسی می‌کند. نسخهٔ کوتاه‌شدهٔ آن به نام NEO-FFI تنها ۶۰ سوال داشته و فقط پنج عامل اصلی شخصیت را امتیازدهی می‌کند. در مدل پنج عاملی شخصیت، هزاران صفت شخصیتی انسان در پنج عامل اصلی جمع شده و هر عامل، شش زیرمجموعه دارد: در تفسیر آزمون نئو، امتیازات پنج عامل اصلی شخصیت را دوبه‌دو در کنار هم قرار داده و با توجه به بالا و پایین بودن دو مولفه به دسته‌بندی‌هایی می‌رسند. ممکن است یک فرد در چند مورد از این شش صفت امتیاز بالا و در بقیه امتیاز پایینی بگیرد ولی نهایتا میانگین امتیازات این شش صفت، امتیاز برونگرایی در تست نئو را مشخص می‌کند. از اصطلاحات نوروتیک بودن، روان‌نژندی، روان‌رنجوری، تهییج‌پذیری و بی‌ثباتی عاطفی برای تعریف عامل N در مدل پنج عاملی شخصیت استفاده می‌شود. البته تست نئو یک تست شناسایی اختلالات روانی نیست و ارزش بالینی ندارد و انجام این تست بدون حضور یک روانشناس از اعتبار چندانی برای تشخیص اختلالات روانی برخوردار نیست، ولی اگر تست با دقت انجام داده شود و در یکی از شش صفت مثلا اضطراب، امتیاز بسیار بالایی به دست آید، لازم است بررسی دقیق‌تری در این مورد انجام گیرد و به روانشناس مراجعه شود. در مدل پنج عاملی شخصیت مقدار هرکدام از صفات قابل‌تغییر است و معمولا با بالا رفتن سن، برونگرایی و نوروتیک بودن کاهش یافته و موافق بودن و وظیفه‌شناسی افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین صفات مربوط به نوروتیک بودن هم قابل‌کنترل و بهبود هستند. کاربردهای حال حاضر تست نئو و تحقیقاتی که روی آن انجام می‌گیرد بسیار گسترده است ولی مهم‌ترین کاربرد این تست برای استفادهٔ شخصی افراد، شناخت نقاط قوت و ضعف شخصیتی است. مدل پنج عاملی شخصیت، بر صفات، به‌عنوان «گرایش‌های نسبتا ثابت در واکنش نشان دادن به‌موقعیت‌ها» تاکید دارد و می‌توان گفت هر فرد در هنگام دیدن نتایج تست نئو، با آنالیزی از صفات شخصیتی روبرو است و می‌تواند واکنش خود را در شرایط مختلف پیش‌بینی کند. اعتبار درازمدت تست نئو نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است.
متن کامل نوشته در سایت پروفایل‌سنتر
نظرات