صنایع خلاق و تاثیر آن بر آینده
از جمله موضوعات مورد توجه این مجمع اقتصاد سبز، تجارت‌های پایدار و مباحث مربوط به اقتصاد خلاق است. طی دهه گذشته، تعدادی از دولت‌ها در سرتاسر جهان به اهمیت صنایع خلاق پی برده و تدوین سیاست‌هایی برای ترویج آنها را آغاز کرده‌اند. در این کشورها، برای ترسیم ارتباط میان فرهنگ، صنایع خلاق و توسعه اقتصادی، مجموعه رو به گسترشی از تحلیل‌ها، آمارها و فعالیت‌های نگاشتی تولید شده تا داده‌های خام مورد نیاز برای سیاست‌سازی را در اختیار مسئولان قرار دهد. سازمان یونسکو، «صنایع خلاق و فرهنگی» را به این صورت تعریف می‌کند: «بخش‌هایی از فعالیت سازمان یافته که هدف اصلی آنها تولید یا بازتولید، ارتقاء، توزیع و یا تجاری‌سازی کالاها، خدمات و فعالیت‌های دارای ماهیت‌های فرهنگی، هنری یا مبتنی بر میراث فرهنگی است.» این رویکرد، بر مواردی بیشتر از محصولات خلاقیت بشری که به طرز صنعتی ساخته می‌شوند تمرکز دارد و کل زنجیره تولید و همچنین کارکردهای اختصاصی هر بخش دخیل در عرضه این آفرینش‌ها به عموم را مربوط می‌کند. صنایع خلاق پخش تلویزیون و رادیو درآمد و گردش مالی در صنایع خلاق و فرهنگی در گزارش‌های کمی برای بررسی اندازه و تاثیر اقتصادی صنایع فرهنگ و خلاق تلاش شده است. تعاریف متنوع، باعث شده‌اند مقایسه امری دشوار باشد، اما گزارشی چاپ شده در دسامبر ۲۰۱۴ که بازارهای فرهنگی و خلاق را در اتحادیه اروپا اندازه‌گیری می‌کند، نگاهی اجمالی از اهمیت اقتصادی صنایع خلاق و فرهنگی به دست می‌دهد. این گزارش، به بررسی ۱۱ بازار مصرف‌کننده برای کالاها و خدمات فرهنگی و خلاقی پرداخته که شرکت‌ها و مردم در ۲۸ کشور اتحادیه اروپا آنها را مصرف می‌کنند. صنایع خلاق و فرهنگی، صنعتی پویا و به سرعت در حال رشد است که در طول دوران بحران اقتصادی، در زمینه ایجاد اشتغال رشد نشان داده و از بزرگ‌ترین حیطه‌های استخدام جوانان در اروپا به شمار می‌رود؛ درصد اشتغال جوانان در آن در مقایسه با بقیه قسمت‌های اقتصاد، بیشتر است. صنایع فرهنگی و خلاق، با داشتن گردش مالی ۵۳۵٫۹ میلیارد یورو، ۴٫۲ درصد از تولید ناخالص داخلی اروپا را تشکیل می‌دهند. بیش از ۷ میلیون نفر اروپایی، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در فعالیت‌های فرهنگی و خلاق استخدام هستند- که این رقم ۳٫۳ درصد از جمعیت فعال اتحادیه اروپا است. جدول ۲- گردش مالی صنایع خلاق و فرهنگی – ۱۱ بازار فرهنگی و خلاق در ۲۸ کشور اتحادیه اروپا عملکرد اقتصادی بخش‌های فرهنگی و خلاق شناخته شده است: آنها در اروپا ۳٫۳ از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده‌اند و ۶٫۷ میلیون نفر را استخدام کرده‌اند (۳ درصد از کل اشتغال). این ارقام در گزارش‌های مختلف متفاوت است و برآوردها، ارقامی تا ۴٫۵ درصد تولید ناخالص داخلی و استخدام ۸٫۵ میلیون نفر را نشان می‌دهد. بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱ صنایع خلاق در دوران رکود اقتصادی، در مقایسه با اقتصاد اتحادیه اروپا به‌عنوان یک کل، انعطاف‌پذیری بیشتری داشتند و نسبت به سایر بخش‌های اقتصاد، درصد بالاتری از افراد جوان را استخدام کردند. صنایع خلاق و فرهنگی، به‌عنوان نقطه تقاطع هنر، کسب و کار و فناوری، سرریز به سایر صنایع را تسهیل می‌کند. ، همچنان مشکلی عمده باقی مانده است: بخش بانکی، از تخصص لازم برای تحلیل الگوهای کسب و کار در این بخش‌ها برخوردار نیست و به دارایی‌های نامشهود آنها به اندازه کافی ارزش نمی‌دهد. بحران مالی و اقتصادی، درست در همان زمانی که به سرمایه‌گذاری برای سازگار شدن نیاز است، تنها این وضعیت را بحرانی‌تر می‌کند. با آنکه تنوع فرهنگی ناشی از این امر یکی از سرمایه‌های آشکار اروپا است، این وضعیت، به گردش محدود و نیمه بهینه آثار فرهنگی و خلاق در میان ملت‌ها و متصدیان داخل و خارج از اتحادیه اروپا، عدم توازن جغرافیایی و – در نتیجه – انتخاب محدود برای مصرف‌کنندگان منجر می‌شود. تحولات قدرتمند در مرزهای بین بخش‌های مختلف (به‌عنوان مثال، از طریق افزایش ارتباطات بین بازی، فیلم و موسیقی) و با سایر صنایع (مانند مد و توریسم) اتفاق می‌افتد. اقدامات کلیدی سیاستی که باید در سطح ملت – دولت برای رونق بخشیدن به اقتصاد خلاق به کار گرفت مواردی از جمله افزایش سرمایه‌گذاری در سرمایه‌های انسانی، تقویت چارچوب‌های حقوقی و قانونی، فراهم کردن بودجه بالاتر و دسترسی به ابزارهای اقتصادی، تقویت زیرساخت‌های سازمانی و بهبود سیاست‌های تجارت و راهبردهای صادرات را شامل می‌شوند. شرایط ساختاری مطلوب برای پیدایش صنایع خلاق در مناطق و به‌طور خاص نحوه اثرگذاری سیاست‌گذاران بر توسعه این صنعت، موضوعات مهمی است. گزارشی نوشته شده برای «ناظر خوشه اروپا»، تحلیلی از شرایط ساختاری خاص صنایع، که برای توسعه صنایع خلاق مربوط هستند، فراهم می‌آورد. به‌منظور تولید ساختار برای هر صنعت نوظهور نظیر صنایع فرهنگی بایستی ماهیت پویای آنها را در نظر گرفت. نقش و اهمیت شرایط ساختاری مربوط برای پیدایش و توسعه صنایع تحت بررسی، با هر مرحله جدید در چرخه عمر می‌تواند دستخوش تغییر شود. برای اینکه این اقدامات موثر واقع شوند، لازم است تدابیر حمایتی نیز با مراحل مختلف سازگار و متناسب شوند. این شرایط سیستم‌های ضمانت و سایر مکانیسم‌های مهندسی مالی و در دسترس بودن سرمایه کشت ایده و کارآفرینی برای شرکت‌های صنایع خلاق و همچنین مجموعه قابل‌توجهی از ناشران، تولیدکنندگان محتوا، خرده‌فروش‌ها و تامین‌کنندگان درون‌دادها و ابزارهای واسطه را شامل می‌شوند. اقدامات قانونی و سیاستی که در مراحل رشد و پرورش مهم تلقی می‌شوند، سیستم کپی‌رایت دقیقا تعریف‌شده، اقداماتی برای ارتقاء پویایی هنرمندان و متولیان فرهنگی و تدابیری در حمایت از بین‌المللی شدن و بازارهای کار را شامل می‌شود. حمایت از شرایط ساختاری برای مراحل پرورش و رشد، اسناد راهبردی و نقشه‌راه‌هایی برای توسعه صنایع خلاق در یک منطقه، شهر یا کشور و یک سازمان خوشه‌ای اختصاصی را شامل می‌شود. شرایط چارچوب دانش برای این مراحل تدابیری در حمایت از خلاقیت از طریق آموزش را شامل می‌شود. راهبردهای موفقیت‌آمیز برای بخش‌های فرهنگی و خلاق، به‌عنوان قاعده کلی، بر پایه رصد کامل منابع فرهنگی و خلاق سرزمین مورد نظر و بسیج آنها استوار می‌شوند. صنایع خلاق و فرهنگی به‌عنوان سکان‌دار نوآوری و توسعه بخش‌های فرهنگی و خلاق که در تقاطع بین هنر، کسب و کار و فناوری قرار دارند، از جایگاهی راهبردی برای کلید زدن اثر سرریز به سایر صنایع برخوردار هستند. فرهنگ و خلاقیت همچنین بر بخش‌هایی نظیر گردشگری نیز اثر مستقیم دارند و در تمامی مراحل زنجیره‌ی ارزش سایر بخش‌ها، مانند مد و صنایع پیشرفته که اهمیت آنها به‌عنوان سرمایه‌های کلیدی زیربنایی در حال افزایش است، گنجانده شده‌اند. (کمیسیون اروپا، ۲۰۱۲) این بخش‌ها روی نوآوری در سایر صنایع هم تاثیر دارند. نوآوری تا اندازه زیادی به اکوسیستم‌های خلاقانه‌ای متکی است که در آنها کیفیت و تنوع همیاری‌ها میان بخش‌های مختلف و نوع بازیگران نقش تعیین‌کننده دارد. صنایع خلاق تا حد زیادی از بنگاه‌ها و صاحبان مشاغل آزاد با اندازه‌های بسیار کوچک، کوچک و متوسط تشکیل شده است. تدابیر حمایتی کلی برای شرکت‌ها و کارفرماهای نوپا، در مورد این بنگاه‌های کوچک و متوسط نیز صادق هستند اما ممکن است به دلیل برخی ناآشنایی‌های افراد و شرکت‌های دخیل در صنایع خلاق، نیاز به اقدامات بیشتری برای متناسب‌سازی باشد. فناوری‌های دیجیتال، ازآنجاکه گونه‌های جدیدی از مبادلات اجتماعی فراهم آورده و در ایجاد جلوه‌های جدید خلاقیت نقش دارند، نقش مهمی در این اقتصاد غیرمشهود بازی می‌کنند. البته، تولید فرهنگی (نظیر موسیقی، نشر و فیلم) تکنولوژی جدید را برای مشتریان مربوط‌تر می‌کند، توسعه بازارهای جدید را مقدور می‌کند و در سواد دیجیتال نقش دارد. (اتحادیه اروپا، ۲۰۱۵) تدابیر سیاستی برای ترویج انواع همکاری‌های بین‌رشته‌ای از مکانی به مکان دیگر متفاوت است و بایستی در تعهدات ذی‌نفعان به توسعه صنایع خلاق، سنت‌های محلی را منعکس کند. صنایع خلاق و فرهنگی در توسعه محلی و منطقه‌ای نقش دارند. توسعه فرهنگ‌بنیان، برای تمامی مناطق در تمامی مراحل توسعه مربوط است – و در اینجا می‌توان از زیرساخت‌ها و سایر منابع محلی برای افزایش دادن مزیت‌های مقایسه‌ای اقتصاد محلی و تحریک خلاقیت بهره جست. در بسیاری از مناطق، بخش خلاق، به‌سرعت در حال رشد است و از حیث رشد در کسب‌وکارهای جدید، گردش مالی و اشتغال، عملکرد بهتری نسبت به بخش‌های جا افتاده دارد. صنایع خلاق و فرهنگی تا اندازه‌ای به دلیل همین قابلیت انعطاف‌پذیری، روز به‌روز بیشتر به‌عنوان یکی از مولفه‌های کلیدی توسعه اقتصاد محلی نگریسته می‌شوند. در سطح محلی و منطقه‌ای به رویکردی طولانی‌مدت‌تر و راهبردی‌تر برای توسعه مبتنی بر فرهنگ نیاز است. سیاست‌گذاری در سطح شهری در زمینه صنایع خلاق، از حیث تولید نتیجه، اثربخش‌تر از راهبردهای ملی است، اگرچه مورد دوم (راهبردهای ملی) هم برای ایجاد یک چارچوب فراگیر اجتناب‌ناپذیر است. دلیل آن این است که مکانیسم‌های حمایتی در سطح شهری و اجتماعات از توان بیشتری برای پاسخگویی به موارد خاص صنایع خلاق در سطح محلی برخوردار باشند؛ این امر به‌ویژه درباره آن دسته از صنایع خلاق که ریشه در منابع فرهنگی، هنری، زبانی و طبیعتی محلی دارند، صادق است. فرهنگ، هدایت‌کننده توسعه است، که نه‌تنها به خاطر ارزش اقتصادی‌اش، بلکه به خاطر نقش روزافزونش در تولید ایده‌ها یا فناوری‌های خلاقانه جدید و مزایای اجماعی غیرپولی که دارد، شناخته می‌شود. این به معنی ترغیب گفت‌وگو و گوش دادن به صداهای افراد است و اطمینان از اینکه فرهنگ و حقوق بشر برای توسعه پایدار، راه‌های نوینی می‌گشایند. ۴- آموزش و صنایع خلاق و فرهنگی سرعت نوآوری و ماهیت متغیر این بخش، در کنار تبدیل‌شدن فناوری‌های گوشی‌های همراه به یکی از جنبه‌های مهم زندگی مدرن و اهمیت فرهنگ برای اقتصاد اروپا، به این معنا هستند که کارفرمایان فرهنگی نیز به مهارت‌های بیشتری در زمینه کسب و کار نیازمندند که این به نوبه خود بدان معناست که عرضه آموزشی باید سرعتش را تنظیم کند.
متن کامل نوشته در سایت شتابدهنده هاوش
نظرات