تفکیک و افراز املاک مشاع
اگر این تقسیم صورت گرفت، گفته می‌شود که آن زمین به قطعات دویست متری تفکیک شده است. و ثبتی عبارت است از جدا کردن سهم مشاع شریک یا شرکا و یا به تعبیری دیگر افراز عبارت است از تقسیم هر مال غیرمنقول مشاع بین شرکای آن ملک به نسبت سهمی که در آن ملک دارند. در تفکیک لازم نیست که ملک غیرمنقول، مشاع باشد، یعنی حتی یک نفر که مالک زمین بزرگی است می‌تواند آن را به قطعات کوچکتر تقسیم و تفکیک نماید، همانطور که اگر چند نفر مالک باشند می‌توانند آن را تفکیک کنند. اما در افراز لازم است که ملک مشاع باشد و در مورد تقسیم غیر مشاع و غیر مشترک واژه تفکیک به کار نمی‌رود. در صورتی که ملک مشاعی، تفکیک شود، حالت اشاعه و اشتراک در آن از بین نمی‌رود و شرکا همچنان در هر قطعه به نسبت سهم خود مالک خواهد بود. به عبارت دیگر در تفکیک ملک مشاع، هر شریک در قطعات شرکای دیگر به نسبت سهم خود مالک است اما در افراز قطعه متعلق به وی مشخص شده و وی حق دخل و تصرف در قطعات شرکای دیگر را ندارد. در افراز، ملک بر مبنای سهام شرکا تقسیم می‌شود؛ یعنی ملک مشاع بین دو نفر که سهم هریک دو و چهار دانگ است به دو قسمت مساوی تقسیم نمی‌شود بلکه به دو قسمت که ارزش یکی دو برابر دیگری مفروز می‌گردد. در مقابل، در تفکیک املاک مشاعی معمولا تقسیم به نحوی صورت می‌گیرد که فروش قطعات راحت‌تر باشد نه بر اساس میزان سهم هر یک از شرکا. بر اساس قانون افراز و فروش املاک مشاع، رسیدگی به درخواست افراز با واحد ثبتی محلی است که که ملک مورد تقاضای افراز در حوزه آن واقع است. تعیین سهم هر شریک بعد از افراز ملک مشاع اولین راه این است که شرکا بین خود به نحو تراضی آن حصه‌ها را تقسیم کنند. در قانون نیز گفته شده بعد از افراز اموال مشاع در صورت عدم تراضی بین شرکا به قرعه تعیین می‌گردد. در تفکیک چون عنوان سهم مشاعی و تشخیص آن وجود ندارد، لذا هیچ گاه جنبه قضایی به خود نگرفته و همواره در صلاحیت اداره ثبت است. چنانچه دادگاه حکم قطعی مبنی بر غیرقابل تقسیم بودن ملک صادر نماید، حسب درخواست یک یا چند نفر از شرکا دستور فروش ملک به دایره اجرای احکام دادگاه واصل می‌شود. وجوه حاصله از فروش ملک غیرقابل افراز پس از کسر هزینه اجرایی بین شرکا به نسبت سهام آنان تقسیم خواهد شد.
متن کامل نوشته در سایت سامانه حقوقی دادپرداز
نظرات