دانشگاه سمنان به عنوان بزرگترین دانشگاه جامع و مادر استان متولی نظارت و ارزیابی آموزش عالی استان می باشد.از زمانی که اولین مرکز آموزش عالی در شهر سمنان فعالیت خود را آغاز کرد، بیش از 40 سال می‌گذرد. «مدرسه عالی تکنولوژی سمنان» به عنوان اولین مرکز آموزش عالی در سال 1353 در سمنان بنا شد. این مرکز آموزشی عالی به صورت هیات امنایی، با زیر بنایی بالغ بر 5000 متر مربع در 7 رشته کاردانی با 580 دانشجو فعالیت خود را آغاز کرد. فعالیت این مرکز به همین صورت تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود که تصمیم به گسترش فعالیت‌های این مدرسه عالی گرفته شد. در همین راستا این مرکز در دو رشته کارشناسی الکترونیک و عمران دانشجو پذیرفت و با توسعه نسبی در سال 1367به «مجتمع آموزش عالی سمنان» تبدیل شد و نهایتاً سال 1372 سالی بود که این مجتمع با گسترش ملموس و چشمگیر فعالیت‌های خود از جمله افتتاح دانشکده‌های مهندسی، تربیت دبیر و دامپزشکی به «دانشگاه سمنان» ارتقاء یافت.

دانشگاه سمنان در سال 1392 که آغاز ‌چهلمین سال فعالیت آن است با داشتن بیش از 800 هکتار فضا، چهار پردیس با عناوین؛ پردیس فنی، پردیس علوم پایه، پردیس علوم انسانی و پردیس علوم و فناوری‌های نوین،22 دانشکده و 2 آموزشکده، دو پژوهشکده، 9 گروه پژوهشی فعال، یک پارک علم و فناوری، مرکز رشد واحدهای فناور، پردیس دانشگاهی (بین المللی) و مرکز آموزشهای مجازی (الکترونیکی) ،  370 عضو هیات علمی ثابت، بیش از 16500 دانشجو (ثبت نام بیش از 5000 نفر دانشجوی جدید‌الورود در سال تحصیلی 94-1393) در 75 رشته دکتری، 108 رشته کارشناسی ارشد ، 70 رشته در مقطع کارشناسی و 2 رشته کاردانی به یکی از دانشگاههای بزرگ ایران تبدیل شده است .