مقایسه سیر تحول وضع قوانین نظام مهندسی, از اولین آنها, یعنی قانون نظام معماری و ساختمانی, مصوب خرداد 1352 و اصلاحات بعدی آن, مصوب شهریور 1356; تا قانون نظام مهندسی ساختمان , مصوب 1371, که 2 سال برای اجرای آزمایشی آن مدت تعیین شده بود; و سرانجام قانون حاضر, یعنی نظام مهندسی و کنترل ساختمان, مصوب اسفند 1374, به خوبی نشان می دهد که انتظارات از جامعه مهندسی کشور, طی 10 سالی که از تشکیل سراسری سازمانهای نظام مهندسی می گذرد, چه دگرگونی بزرگ و تکامل سریعی از سر گذرانده است. علاوه بر وسعت انتظارات به تعویق افتاده ای که جامعه از مهندسان دارد, این تحول سریع همچنین نشان دهنده ظرفیت نهفته و در حال شکوفائی مهندسان کشور و برای گذر جهشی از مراحل  متعددی است که تشکل و انتظام بخشی نیروهایش نیازمند آن است.

مقصود از وضع اولین قانون تنها ایجاد سازمان, آن هم در قالب اهدافی بسیار محدود بود و در زمینه اصول فنی و قواعد و نظامات ساختمانی, فقط در یکی از مواد به نحوی کلی و مجمل, ذکری به میان آمده بود. تجربه اولین دوره تشکیل سازمانها در کشور, که با شور و هیجان زائد و الوصفی, از سال 1370, آغاز شد و برگزاری نخستین کنگره سراسری سازمان ها را در پی داشت, زمینه ساز تهیه قانون آزمایشی مصوب 1371 گردید. قانون آزمایشی حیطه وظایف سازمان ها را گسترش داد و صراحتا از مقررات ملی ساختمانی و ترتیبات کنترل نام برد.

دومین دوره تشکیل سازمانها, بر اساس قانون آزمایشی, که استان تهران را نیز, با بیش از نیمی از جمعیت محصلان کشور تحت پوشش خود قرار داد, نقشها و توانای های نیروی متشکل مهندسان را, بیش از پیش به نمایش گذاشت. هم دولت و هم خود جامعه مهندسی به نقش  نامحدود تشکل و انضباط حرفه ای در خلق ظرفیت های جدید کمی و کیفی پی بردند و اشتیاق خود را به استفاده از این نقش ابراز کردند. این آگاهی تازه, در روند تکامل تجارب توسعه و نوسازی فنی و اقتصادی کشور. همزمان بود با احساس نیاز به تجدید نظری اساسی در درک ماهیت و ارزش کار مهندسی و توجه به عناصر خلاقیت و کارآفرینی, یعنی همان نیروی لایزال و تمام نشدنی ایجاد کننده توسعه و حافظ و نگهبان منابع کمیاب مادی و طبیعی.

قانون موجود نظام مهندسی و کنترل ساختمان, که با الهام از روح حاکم بر این مرحله از تاریخ توسعه و نوسازی میهن اسلامی ما تهیه شده, به کمک آئین نامه جامع و مشروحی که با بهره گیری از تجارب همه صاحب نظران و مجامع حرفه ای و مخصوصا سازمانهای نظام مهندسی تدوین گردیده, اکنون زمینه آن را فراهم کرده است که :

نه تنها مهندسان سراسر کشور, که در راس هرم فنی و مهارت های سازندگی و آبادگری قرار دارند و صاحبان مهارت های فنی واقع در سطوح میانی, برکه فراتر از آنها کلیه کارگران فنی این بخش نیز متشکل شوند
و به برکت این تشکل, حیثت و اعتبار اجتماعی و فرهنگی شایسته یک جامعه حرفه ای مولد ثروت و رفاه و دانش و هنر را به دست آورد
و مسئولیت بزرگ مراقبت از ایمنی, بهداشت و آسایش محیط های مسکونی و مدیریت خردمندانه توسعه سالم و دلپذیر و مجهز فضای زیست و فعالیت های جامعه را, که به دست مهندسان طراحی, ساخته و آماده می شود, با بصیرت علمی و احساس تعهد اجتماعی به عهده گیرد
و سرانجام , در را ه ارتقای توان سازندگی و مشارکت در طرح های آبادانی و نوسازی ملی و منطقه ای و عرصه شایستگی ها و نوآوری های فنی و مدیریتی در میدان های رقابت بین المللی گام بردارند.

من الله التوفیق و علیه التکلان

تصویب نامه هیئت وزیران

آشنایی با سازمان نظام مهندسی ساختمان

سازمان نظام مهندسی ساختمان ، براساس قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب سال 1374 به منظور تامین مشارکت هر چه وسیع تر مهندسان در انتظام امور حرفه ای خود و تحقق اهداف قانون مذکور تاسیس شده است .

 این سازمان دارای واحدهای استانی است و سازمان هر استان از نظرحقوقی دارای شخصیت مستقل است . ارکان سازمان عبارت است از سازمان استان ها ، هیات عمومی ، شورای مرکز ، رئیس سازمان و شورای انتظامی . ب

رای تشکیل سازمان استان وجود حداقل 50 نفر داوطلب عضویت از بین مهندسان حوزه آن استان که دارای مدرک مهندسی در رشته های اصلی مهندسی شامل معماری ، عمران ، تاسیسات مکانیکی ، تاسیسات برقی ، شهر سازی ، نقشه برداری و ترافیک باشند ، ضروری است . در حال حاضر کلیه استانهای کشور دارای سازمان هستند . اهم وظایف و اختیارات هیأت مدیره سازمان استان که در واقع مهم ترین بخش وظایف سازمان استان محسوب می شود بشرح زیر است :

برنامه ریزی در جهت تقویت و توسعه فرهنگ و ارزش های اسلامی در معماری و شهرسازی .
برنامه ریزی به منظور رشد و اعتلای حرفه های مهندسی ساختمان و مشاغل مربوط به آن .
ارتقای دانش فنی و کیفیت کار شاغلان در بخش های ساختمان و شهرسازی از طریق ایجاد پایگاه های علمی ، فنی ، آموزش و انتشارات .
همکاری با مراجع مسؤول در امر کنترل ساختمان از قبیل اجرای دقیق و صحیح مقررات ملی ساختمان و ضوابط طرح های جامع تفصیلی وهادی در شهرها توسط اعضای سازمان حسب درخواست .
نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی در طرح ها و فعالیت های غیردولتی در حوزه استان و تعقیب متخلفان از طریقمراجع قانونی ذیصلاح .
مشارکت در امر ارزشیابی و تعیین صلاحیت و ظرفیت اشتغال به کار شاغلان در امور فنی مربوط به فعالیت های حوزه های مشمول این قانون .
دفاع از حقوق اجتماعی و حیثیت حرفه ای اعضا و تشویق و حمایت از فعالیت های با ارزش و برگزاری مسابقات حرفه ای و تخصصی و معرفی طرح های ارزشمند
تنظیم روابط بین صاحبان حرفه های مهندسی ساختمان و کارفرمایان و کمک به مراجع مسؤول در بخش ساختمان و شهر سازی در زمینه ارجاع مناسب کارها به صاحبان صلاحیت و جلوگیری از مداخله اشخاص فاقد صلاحیت در امور فنی .
کمک به ترویج اصول صحیح مهندسی و معماری و همکاری با وزارت مسکن و شهرسازی در زمینه تدوین ، اجرا و کنترل مقررات ملی ساختمان و استانداردها و معیارها.
کمک به ارتقای کیفیت طرح های ساختمانی ، عمرانی و شهرسازی در محدوده استان و ارائه گزارش بر حسب درخواست ، شرکت در کمیسیون ها و شوراهای تصمیم گیری در مورد اینگونه طرح ها و همکاری با وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداری ها در زمینه کنترل ساختمان و اجرای طرح های یاد شده ، با استفاده از خدمات اعضای سازمان استان .
ارائه خدمات کارشناسی فنی به مراجع قضایی و قبول داوری در اختلافاتی که دارای ماهیت فنی است .
همکاری با مراجعه استان در هنگام بروز انواع سوانح و بلایای طبیعی .
تائید ترازنامه سازمان و ارائه آن به مجمع عمومی .
معرفی نماینده هیات مدیره سازمان استان برای عضویت در کمیسیون های حل اختلاف مالیاتی در رسیدگی و تشخیص مالیات فنی و مهندسی اعضای سازمان .
تهیه و تنظیم مبانی قیمت گذاری خدمات مهندسی در استان و پیشنهاد به وزارت مسکن و شهرسازی .
سایر مواردی که در آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان تعیین شده است .