دنیا در دوران پسا کرونا: فناوری بیشتر، جهانیسازی کمتر
دولتهای اروپایی و آمریکایی باید برای جلوگیری از بدتر شدن شرایط و کاهش اثرات بیکاری به یاری شرکتها بشتابند اما باز هم در این بین کسب و کارهایی نظیر رستورانها و باشگاههای ورزشی شاهد زیان عمدهای خواهند بود. در صورتی که دولت برای کاهش اثرات قرنطینه را خاتمه داده و صنایع را بازگشایی کند احتمالا شاهد موج دوم کرونا خواهیم بود اما حفظ این شرایط هم نمیتواند به بازگشت رونق کمک چندانی کند. از نظر آنها بحران باعث افزایش شتاب سه روند عمده خواهد شد که شامل جهانی زدایی کسب و کار (فرایند معکوس جهانی شدن که در آن وابستگیهای متقابل واحدها کاهش مییابد)، افزایش نقش سرویسهای داده محور در زندگی روزمره و تثبیت بیشتر قدرت اقتصادی در دست کمپانیهای بزرگ خواهد شد. تحت این شرایط همانطور که «آناند ماهیندرا»، رییس گروه ماهیندرا، از بزرگترین شرکتهای خوشهای هند میگوید، کمپانیهای بزرگ به خرید شرکتهای کوچکتر روی میآورند و بسیاری از واحدهای خریداری نشده هم برای افزایش توان رقابتی با یکدیگر ادغام خواهند شد. در سالهای اخیر و با شعلهور شدن جنگ اقتصادی میان واشنگتن و پکن و به تبع آن افزایش تعرفه واردات از چین بسیاری از کمپانیهای غربی کاهش اتکا به شرکتهای چینی را در دستور کار قرار داند. بحران کووید-۱۹ اما به خوبی نشان داد که نقش چین تا چه اندازه در زنجیره تامین جهانی مهم و پر رنگ است. جستجو به دنبال زنجیره تامین خارج از چین کفایت نمیکند و شرکتها این زنجیره را حتی به قیمت افزایش هزینهها و کاهش کارایی باید خود بسازند. افزایش سطح اتوماسیون در خطوط تولید و بکارگیری رباتها باعث کاهش تفاوت هزینه تولید در نقاط مختلف دنیا شده در نتیجه شرکتها ترجیح میدهند برای بهره بردن از سوبسیدهای دولتی کارخانه را به کشورهای خود انتقال دهند. تا قبل از شروع کرونا هم این شرکتها ظهور پیدا کرده بودند اما هنوز جای رشد بسیار زیادی دارند. برای مثل سرویس ویدیو کنفرانس Zoom تا پیش از کرونا و در آغاز سال ۲۰۲۰ روزانه میزبان ۱۰ میلیون مشتری بود اما این روزها به لطف قرنطینه شمار کاربرانش به ۲۰۰ میلیون نفر هم رسیده است. بی شک شمار کاربران این اپها پس از پایان قرنطینه کاهش مییابد اما کارشناسان بر این باورند که سطح دورکاری هرگز به دوران پیش از کرونا بر نخواهد گشت و به بخشی از فرهنگ کاری تبدیل خواهد شد. این بحران نه تنها به افزایش نقش سرویسهای داده محور و آنلاین در زندگی ما کمک میکند بلکه برخی از نقصهای آنها را نیز کمرنگ میکند. آلمان همیشه به خاطر احترام به حریم خصوصی و عدم پذیرش کاپیتالیسم نظارتی شناخته میشود اما اخیرا Karl Haeusgen، رییس کمپانی HAWE تاکید کرده در صورتی که این کشور هم مثل دولتهای دیگر از اپلیکیشن برای رهگیری بیماران مبتلا به کرونا و کنترل آن استفاده میکرد، سطح محافظه کاری مردم در برابر اشتراک دادهها کمی تعدیل میشد و در این صورت به استفاده از دیگر سرویسهای داده محور رغبت بیشتری نشان میدادند. تا پیش از این برخی کارشناسان و حتی نمایندگان مجلس از قدرت بیش از حد این شرکتها ابراز نگرانی کرده و خواستار تجزیه آنها میشدند، حالا اما نیاز به انعطاف اقتصادی به دیگر استدلالهای مخالفان تجزیه اضافه میشود. اوضاع برای شرکتهای بزرگ غیر فناوری هم آنقدرها بد نیست و پس از پایان بحران دسترسی بهتر به بازارهای سرمایه آنها را در موقعیتی برتر نسبت به رقبای کوچکتر قرار میدهد. همانطور که ماهیندرا میگوید طی ۱۲ تا ۲۴ ماه آینده دولتها تنها موتور محرک بازار مصرف خواهند بود و شرکتها تمام تلاششان برای لابی با آنها را به کار خواهند بست. از سوی دیگر هرچه غولها بزرگتر شوند، رقابت با آنها برای استارتاپها دشوارتر میشود، هرچند Zoom همین اواخر ثابت کرده کنار زدن بزرگان ناممکن نیست اما بسیار دشوار خواهد بود.
متن کامل خبر در سایت دیجیاتو
نظرات