گفتگو با علی خسروانی: عجایب بازار خودرو از دید بزرگترین فروشنده مستقل خودرو کشور

بزرگترین مجموعه خصوصی فروش خودرو در بازار ایران را اداره می‌کند و بیشتر از ۳۰۰ نفر را هم استخدام کرده است. اما حالا بسیاری مجموعه اتوخسروانی را به واسطه فعالیت‌های متفاوت علی حسروانی می‌شناسند که از اواسط تابستان سال ۱۳۷۶ به شکل رسمی وارد این کار شده و صفر تا صد این شغل را از ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین امور تجربه کرده است. به همین دلیل هم تحریم‌های گسترده اخیر یا توقف واردات را مانعی برای کار خود نمی‌بیند، هرچند که طبیعتا حجم بازار خرید و فروش خودرو در ایران کوچک شده و در شرایط فعلی شکستن رکورد فروش ۱۲۰۰۰ دستگاهی اتوخسروانی که در سال‌های ۹۵ و ۹۶ ثبت شد، امکان پذیر نیست. همین عوامل باعث شد تا در شرایط سخت اقتصادی کشور به سراغ او برویم و در خلال پرسش هایی در خصوص بازار خودرو از نحوه نگرش او نسبت به وضعیت فعلی و افق‌های آینده مجموعه اتو خسروانی بپرسیم. من اصلا به مشتری‌ها نمیگویم که این ماشین را باید بخرند، من ماشین‌ها را برای تست درایو آماده می‌کنم و مشتری خودش می‌تواند محک بزند که با این ماشین ارتباط برقرار می‌کند یا خیر، گارانتی تعویض یک ساله را هم در صورت بروز خرابی تعریف کردیم تا خیال مشتری‌ها از خرید ماشین‌های ما راحت باشد. به همین دلیل هم من فکر نمیکنم که امکان تشدید رکود بازار خودرو بخاطر افزایش قیمت بنزین وجود داشته باشد، چرا که نیاز به تردد و استفاده از خودرو شخصی همچنان وجود دارد و تجربه نشان داده که شوک افزایش قیمت بنزین به تدریج تعدیل می‌شود. از طرف دیگر، خودروهای هیبرید در ایران هزینه نگهداری بیشتری نسبت به خودروهای بنزینی متداول به شما تحمیل می‌کنند و بنابراین خرید این ماشین‌ها صرفا برای جبران افزایش قیمت بنزین نمی‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد. چرا، اما دقت کنید که این اتفاق در شرایطی می‌افتد که عرضه ماشین‌های هیبرید یا به طور کلی ماشین‌های مشابه در آن رده قیمتی به بازار ادامه داشته باشد، اما حالا با توجه به ممنوعیت واردات، نسبت بین عرضه و تقاضا برهم خورده و ماشین‌ها مداوم گران می‌شوند. به طور کلی قیمت خودرو در بازار آزاد ایران چطور تعیین می‌شود؟ بخشی دیگر بر میگردد به اینکه گاهی وقت‌ها ممکن است یک موسسه اقتصادی توانمند، مثلا یک بانک، به بازار ورود کرده باشد و در حجم‌های خیلی بالا، ماشین خرید و فروش کند؛ در این حالت موسسه مربوطه می‌تواند به عنوان یک عامل در تعیین قیمت‌ها نقش ایفا کند. من فکر می‌کنم با مرور این اتفاقات در ۲۰ تا ۳۰ سال اخیر می‌شود فهمید که ماجرای واردات چقدر حاشیه دارد، این وضعیت عملا به ضرر مصرف کننده و حتی صنایع خودروسازی تمام شده که به کلی قدرت رقابت خود را از دست داده‌اند و در شرایط ایزوله بازار ایران هم زیان ده شده‌اند. اما خلاصه می‌گویم که برای من سوال است که چطور در شرایط دور قبلی تحریم‌ها، علیرغم افزایش شدید قیمت دلار، واردات خودرو در جریان بود، اما اینبار بخاطر کمبود ارز واردات بسته شده است؟ شکی نیست که ما در شرایط جنگ اقتصادی هستیم، اما فارغ از شعارهایی که مطرح می‌شوند، ما عملکرد جنگی نمی‌بینیم؛ اگر واقعا بحث شرایط بحرانی هست، خب در این وضعیت واردات ماشین دست دوم را آزاد کنند تا مردم فشار کمتری را متحمل شوند، وقتی شرکت‌ها نمی‌توانند متناسب با نیاز بازار ماشین تولید کنند، واردات هم کلا ممنوع است، طبیعی است که قیمت‌ها صعودی می‌شود و بیشترین فشار به مصرف کننده نهایی وارد خواهد شد. بنابراین به نظر من برخلاف شعارهایی که داده می‌شود، تصمیمات منطبق با شرایط جنگی نیست و ممنوع شدن واردات هم پشت پرده‌هایی دارد که بیشتر برای تامین اهداف یک عده خاص است، می‌بینید که الان در اوج ممنوعیت واردات، ماشین‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ صفر کیلومتر در بازار وجود دارند که با قیمت‌های خیلی بالا و با حباب قیمتی فروخته می‌شوند. اما برای شرکت‌های دولتی این مسائل فقط عدد و رقم روی کاغذ است که به عنوان گزارش مطرح می‌شود اما در نهایت دولت اجازه ورشکستگی رسمی نخواهد داد، بنابراین مدیران این دو شرکت هم نگران نیستند و همه چیز صرفا در تئوری مطرح و فراموش می‌شود. تا حالا هزاران بار این حرف‌ها مطرح شده ولی به نظر من هر وقت باشگاه پرسپولیس و استقلال خصوصی شدند، شاید ایران خودرو و سایپا هم خصوصی بشوند. همینطور ما طرح ارسال رایگان خودرو به تمام نقاط ایران را داریم، چرا که در شهرهای خارج از استان تهران نمایندگی اتوخسروانی وجود ندارد و سعی کردیم این مسئله را با حمل رایگان خودرو به شهرهای دیگر جبران کنیم. نمی‌خواستیم برای مشتری این حس به وجود بیاید که شاید خودرو معیوب پس از تعمیر به چرخه فروش ما برگشته است. یعنی من میخواستم اکانت توییترم خیلی شخصی باشد اما الان یک سری افرادی فالوئر من هستند که دیگر حرف زدن غیر رسمی سخت شده، ولی هنوز هم خیلی سعی می‌کنم فضای رسمی را بشکنم، بزرگترین خوبی توییتر برای من این است که می‌توانم رو در رو حرف هایم را مطرح کنم. مسئله بعدی شرایط اقتصادی است که باعث می‌شود هر ماشینی با شرایط خاص، مثلا وام بدون بهره یا تخفیف خودرو با سرعت فروش برود، فارغ از اینکه ماشین خوبی حساب می‌شود یا نه، تورم در چند وقت اخیر باعث شد که هر چیزی که ۴ چرخ دارد، توسط مردم خریداری شود، تا به نوعی پول این افراد از بی ارزش شدن، در امان بماند. به نظر من تکنولوژی و فضای مجازی مزایا و معایب توامانی دارد، اما هنر ما این است که ضمن پذیرش هر دو سمت ماجرا، سعی کنیم از مزیت‌ها بیشتر بهره بگیریم، فعالیت این سایت‌ها مفید است و تصمیمی که چند ماه قبل گرفته شد و برای مدتی اعلام قیمت در اینترنت غیر مجاز بود، فایده‌ای نداشت. الان سال‌هاست که باما نقش نمایشگاه مجازی را به خوبی بازی می‌کند، یعنی مردم مشخصات ماشین را در سایت قرار می‌دهند، به مشتری نشان داده می‌شود و فروش می‌رود، این کاری است که در اصل نمایشگاه‌ها باید انجام بدهند. ما در واقع سالن دار هستیم ولی شرایط طی سال‌های اخیر به شکلی پیش رفته که خرید و فروش و سرمایه گذاری برای خرید ماشین هم به یک بخشی از کار تبدیل شده. قبلا حدود ۷۰۰ نمایشگاه در تهران داشتیم، اخیرا که جوازهای بیشتری صادر شده، نهایتا حدود ۱۵۰۰ یا ۱۶۰۰ نمایشگاه داریم، در حالی که می‌توانم بگویم از جمعیت بیش از ۱۲ میلیونی تهران و حومه به راحتی ۲ تا ۳ میلیون نفر در بازار ماشین فعالیت می‌کنند و اتفاقا بیشتر تخلفات هم توسط افراد غیر نمایشگاهی انجام می‌شود و البته این موضوع به اعتبار صنف ما آسیب می‌زند، اما من به شما این اطمینان را می‌دهم که نمایشگاه‌های معتبر و دارای مجوز به مراتب سالم‌تر از افرادی که بیرون هستند، کار می‌کنند. به نظر من فرهنگی به وجود آمده که قشر نمایشگاه داران خودرو را بسیار منفی نشان می‌دهد ولی در واقعیت اینطور نیست و آسیب‌های احتمالی وارده از صنف ما به جامعه به مراتب کمتر از بسیاری از مشاغل دیگر است که البته هیچ گاه به این شکل منفی مطرح نمی‌شوند. با این اوصاف نظر شما در مورد کارکرد واسطه‌ای نمایشگاه‌ها مثبت است اما همانطور که می‌دانید در جامعه دید مثبتی نسبت به دلالی وجود نداره مسئله این است که فارغ از تمام حرف هایی که زده می‌شود، دلال به عنوان توزیع کننده اجناس تولید کنندگان، یعنی به عنوان فردی که عمده می‌خرد و خرده میفروشد و دلالی به عنوان کسی که به عنوان واسطه انجام معامله نقش ایفا می‌کند، لازم است و در خیلی از کشورها وجود دارد، برای مثال حتی در اقتصاد کاملا آزاد آمریکای شمالی هم شما مشاور و کارشناس خرید و فروش ملک را می‌بینید. واقعیت این است که ما اینجا باید مداوم با رکوردهای قبلی خود مجموعه رقابت کنیم، هرچند که آمارهای فروش سال ۹۵ و ۹۶ دیگر قابل تکرار نیست، چرا که توان خرید مردم به شدت کاهش پیدا کرده و برای همین هم ما برگشتیم سراغ ماشین‌های داخلی و ارائه طرح‌های فروش اقساطی و لیزینگی که البته از طریق شرکت‌های لیزینگ انجام می‌شوند.

متن کامل خبر در سایت دیجیاتو