گزارش مرکز پژوهش های مجلس از وضعیت صنعت فین تک ایران
های خدمات مالی در طول سالهای اخیر رشد خوبی داشتهاند؛ اما با چالش هایی جدی در حوزه زیرساخت و تصمیم گیری نهادهای رگولاتوری روبرو هستند که باعث شده تا توسعه صنعت فین تک نیازمند اقداماتی در سطح ملی باشد. گزارش مرکز پژوهشهای مجلس تاکید دارد که تغییرات در حوزه فناوری با سرعت بالایی در حال رخ دادن بوده و صنعت خدمات مالی نیز با استفاده از ظرفیت فناوریهای جدید تغییراتی گسترده داشته است که نه تنها تغییرات فناورانه، بلکه تغییر رفتار و باورهای بازیگران، زیرساختها، بازارها و روابط میان عاملان را به دنبال دارد؛ بر همین اساس ضروری است تا با بهره گیری از این ظرفیتها و تدوین برنامه سیاستی موفق برای توسعه فین تک در ایران نیز باید با توجه به وضعیت روندها و تجربیات جهانی صورت بگیرد و این صنعت همواره مورد پایش و توجه مستر به منظور رشد و گسترش قرار بگیرد. بر اساس نظر مرکز پژوهشهای مجلس، پیاده سازی و عملیاتی کردن خودپردازهای بانکی در سال ۱۳۵۱ اولین نشانههای ظهور صنعت فین تک در ایران است که با خروج شرکتهای خدمات جدید بانکی با توجه به انقلاب اتفاقی جدی به وقوع نپیوست و در ادامه از سال ۱۳۷۲ با شروع تحول سیستمهای مالی سنتی و استفاده از ظرفیت اتوماسیون سیستم بانکی و تاسیس شرکت خدمات انفورماتیک روند اتفاقات جدید در حوزه بانکی آغاز شد که نمونههای آن سیستم سیبا بانک ملی ایران با همکاری شرکت خدمات انفورماتیک در سال ۱۳۷۵ و در ادامه سامانه سپهر بانک صادارت ایران با خدمات انفورماتیک یاد شده است؛ از سویی دیگر با شروع روند شرکتهای ارائه خدمات پرداخت در ۱۹۸۰ و حرکت به سوی تراکنشهای موبایلی، استارت آپ هایی در دهه ۱۹۹۰ در این زمینه ایجاد شدند که در چند سال اخیر در ایران نیز کسب و کارهای نوینی ایجاد و فعالیت خود را گسترش دادهاند که بازار فین تک ایران را ساخته است. بیشتر فعالیت شرکتهای تازه تاسیس فین تک در ایران بیشتر در حوزه پرداخت بوده و بیشتر پیشرفتهای رگولاتوری نیز برای الزامات، ضوابط و فرایند اجرایی فعالیت پرداخت یاران بوده که با ابلاغ سند بانک مرکزی همراه بوده است؛ آمارها نشان میدهد که تعداد زیادی شرکت در این بخش فعال هستند و هم اکنون به ۳۰۰ هزار کسب و کار خانگی به عنوان واسط پرداخت خدمات پرداخت را ارائه میکنند که فعالیت کسب و کارهای نوین کوچک و خانگی را تسهیل کرده که باعث شده تا کسب و کارهای فین تکی در حوزه پرداخت از اهمیت بالایی برخودار باشند که مشکل نظام کارمزد و مرتفع نشدن مشکلات در حوزه کیف پول از مهمترین دغدغهها و موانع رشد آنها مطرح شده است. اینشورتک یا خدمات نوین کسب و کارهای جدید در صنعت بیمه با پیشرفت بسیار زیادی روبرو بوده اما همچنان از پتانسیل و ظرفیت گسترده این صنعت همچون کسب و کارهای فعال در اروپا با توجه به حضور کسب و کارهای سنتی بیمه استفاده نشده است؛ در ایران حدود ۱۰ الی ۱۳ کسب و کار استارت آپی به صورت گسترده در بخش اینشورتک در حال فعالیت هستند که ظرفیت صنعت خدمات بسیار بیشتر بوده و ضروری است تا با رگولاتوری صحیح و رفع مشکلات در حوزه اینترنت اشیاء از علم داده و هوشمندسازی سهم این بازار افزایش پیدا کند. از چالشیترین بخشهای صنعت فیتک در ایران، حوزه ارزهای رمزنگاری شده است که بیشتر کسب و کارهای استارت آپی این بخش در زمینه تبادل رمز ارزها فعالیت میکنند که در بخش مبادلات است؛ از سویی دیگر در حوزه استخراج ارزهای رمزنگار نیز کسب و کارهای فعال هستند اما همچنان این صنعت نیاز به رگولاتوری و تعیین قوانین برای رشد و توسعه به منظور خلق ارزش افزوده دارد. رگ تک در کشورهایی مانند انگلستان بسیار اهمیت دارد، اما هنوز به این زمینه در صنعت فین تک ایران به صورت جدی پرداخته نشده و تعداد استارت آپهای حوزه رگ تک در ایران بیشتر از یک یا دو مورد نیست؛ این در حالی است که گسترش کسب و کارهای رگ تک در توسعه صنعت فینتک از اهمیت بالایی برخودار است و باید به این موضوعی نگاهی جدی شود. بخش خدمات مالی حساسیت و ریسک بالایی را به دنبال دارد که این موضوع باعث شده تا مقرراتی بسیار سخت گیرانه از سوی نهادهای حاکمیتی به منظور نظارت و کنترل در نظر گرفته شود؛ این در حالی است که فناوریهای جدید باعث ایجاد تغییر با سرعت بالا میشوند و در صنعتی همچون خدمات مالی ریسک را افزایش میدهد و برای نظارت چالشهایی جدی ایجاد میکند که باعث شده تا نوآوریهای مالی همواره با مشکل نهادهای نظارتی از جمله بانکهای مرکزی روبرو باشند و در ایران نیز کسب و کارهای حاضر در این صنعت با این مشکل روبرو میشوند که نیاز است تا چند موضوع بر اساس روندهای جهانی از جمله تعیین تکلیف و روشن نمودن مرز وظایف نهادهای رگولاتور فین تک، مشارکت دادن ذینفعان در تهیه پیش نویسهای قانونی و استفاده از نظرات مشورتی در مقیاس وسیع، ایجاد محیطهای تست در قالب سندباکس برای سرعت بخشیدن به ورود مطمئن نوآوریها به محیط کسب و کار، تقویت نظامهای احراز هویت و اعتبارسنجی در سطح ملی، یکسانسازی مقررات و استانداردهای گسترش فعالیت فین تک، در جغرافیای وسیعتر، حفاظت از حقوق مصرف کنندگان و کاهش ریسکهای مرتبط، ایجاد امکان همکاری میان فین تکها با موسسات مالی سنتی در کشور در دستور کار قرار گیرد.
متن کامل خبر در سایت اکوموتیو
نظرات