اقتصاد gig چیست؟
واژه gig از جمله اصطلاحات موسیقی است و به اجرای یک گروه موسیقی اشاره دارد. اما اگر بخواهیم از این واژه در حوزه اقتصاد و کسب‌وکار استفاده کنیم، در واقع برای آن دسته از مشاغل پراکنده‌ای که شخص برای یک بازه زمانی محدود برای انجام آن استخدام شده است، می‌توان از این واژه استفاده کرد.
به گزارش اکوسیستم، بیش از ده سال پیش، مفهوم اقتصاد gig برای اولین بار در ایلات متحده آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. با شروع بحران اقتصادی، بازار کار دچار تغییر و تحولات زیادی شد. از جمله این دگرگونی‌ها، می‌توان به تغییر و تحولات عمده در مدل‌های استخدام اشاره کرد. در واقع با شروع بحران اقتصادی، مدل‌های استخدام سنتی جای خود را به مدل‌های جدید و مدرن استخدام دادند.
در این مدل اقتصاد، فرد در واقع یک فریلنسر است که در استخدام شرکت یا سازمان خاصی نیست و برای پروژه‌های مختلف در بازه زمانی محدود کار می‌کند. به عبارت دیگر در این مدل اقتصاد، کارمند به صورت آزاد و پروژه‌ای کار می‌کند و وابسته به هیچ سازمان یا شرکت خاصی نیست.
در ایالات متحده آمریکا، یکی از موفق‌ترین پلتفرم‌هایی که از اقتصاد gig و یا در واقع مشاغل فریلنسری حمایت و پشتیبانی می‌کند پلتفرم TaskRabbit است. در این پلتفرم افراد می‌توانند از انواع و اقسام پروژه‌ها از فیلم‌سازی گرفته تا پروژه‌های مربوط به الکترونیک و... دسترسی داشته باشند و برای انجام آن‌ها اعلام آمادگی کنند. این پلتفرم امکان در تماس بودن افراد با کسانی را که برای انجام پروژه خود استخدام کرده‌اند، می‌دهد. در این اپلیکیشن امکان تبلیغ برای جذب فریلنسر در خصوص انجام یک پروژه خاص و یا امکان برقراری ارتباط میان این افراد وجود دارد.
به عقیده بسیاری از افراد این مدل از استخدام می‌تواند باعث ایجاد تعادل در کسب‌وکار و پیدا کردن شغل باشد. از طرفی مزایای این نوع اقتصاد و در نتیجه مدل شغل یابی و استخدام آن دارای مزایای منحصر به فرد خود است. مثلاً انعطاف‌پذیری و ارتباطات آنلاین که از مزیت‌های این نوع اقتصاد است که باعث شده است تا عملکرد آن بهینه و مثبت باشد. از دیگر مزایای این نوع اقتصاد می‌توان به دور کاری اشاره کرد. در این نوع اقتصاد فرد می‌تواند برای کارفرمایی که کیلومترها دورتر و یا شاید در کشور دیگری باشد، کار کند. این مزیت یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد اقتصاد gig است که می‌تواند با گسترش تکنولوژی، پیشرفت کند.
در حال حاضر و طی سال‌های اخیر تعداد شرکت‌هایی که استخدام و انجام پروژه در آن‌ها منطبق بر اقتصاد gig است روز به روز در حال گسترش و افزایش است. بر اساس آمار منتشر شده توسط McKinsey بیش از 30 درصد از شرکت‌های آمریکایی در حال حاضر از مدل اقتصاد gig استفاده می‌کنند.
این مدل جدید برای استخدام کارمندان نه تنها برای کارمند که در واقع فریلنسر است بلکه برای کارفرما نیز دارای مزایای منحصر به فردی است. هر چند یکی از ایراداتی که کارمندان همواره به این مدل استخدام دارند، این است که شرایط کاری برای آن‌ها ثابت نیست و به شدت وابسته به این است که آیا پروژه‌ای مطابق با مهارت‌ها و شرایط فریلنسر همیشه وجود دارد یا خیر.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اقتصاد gig متناسب بودن آن با بلاک‌چین است. امروزه تکنولوژی بلاک‌چین کاربردهای فراوانی دارد و این کاربردها روز به روز در حال افزایش و گسترش است. اما برای اقتصاد gig تکنولوژی بلاک‌چین می‌تواند باعث افزایش امنیت و همچنین راهی برای افزایش شفافیت در ارتباطات اقتصادی باشد.
موسسه MIT اخیراً پلتفرمی ارائه کرده است که از تکنولوژی بلاک‌چین برای اعتبار سنجی مدارک اعضا استفاده می‌کند. این اپلیکیشن شبیه به یک کیف پول مبتنی بر بلاک‌چین عمل می‌کند به نحوی که اعضا می‌توانند مدارک تحصیلی و سایر اسناد دانشگاهی خود را در آن نگهداری کنند.
اپلیکیشن‌های ارائه‌دهنده شغل‌های فریلنسری از جمله Coinlancer و Ethlance به منظور اضافه کردن قابلیت شفافیت در پرداخت‌هایی که ما بین کارفرما و فریلنسر انجام می‌شود از تکنولوژی بلاک‌چین استفاده کرده‌اند. در هر دو این پلتفرم‌ها، پروژه‌ها به صورت رمزنگاری شده ایجاد می‌شوند. در اپلیکیشن Coinlancer از CL Token به عنوان ارز دیجیتال و در اپلیکیشن Ethlance از اتریوم به عنوان ارز دیجیتال استفاده می‌شود.
روش‌های مختلف بکارگیری تکنولوژی بلاک‌چین در اقتصاد gig می‌تواند به افزایش امنیت و اعتبار در پرداخت‌ها، تعاملات میان کاربران و همچنین شفافیت در انجام پروژه‌های مختلف، کمک قابل توجهی داشته باشد.
این مدل اقتصادی جدید، نیاز مبرم به افرادی دارد که به عنوان فریلنسر پروژه‌های مرتبط با توانایی‌های خود را انجام دهند. بسیاری از فین‌تک‌ها سرویس‌های متنوعی را مبتنی بر نیازهای فریلنسرها و افرادی که تمایل به ایجاد پروژه‌های فریلنسری دارند، ارائه می‌دهند. به عنوان مثال استارتاپ Azlo یکی از پروژه‌هایی است که توسط بخش کسب‌وکار دیجیتال BBVA در سانفرانسیسکو ایجاد شده است. وظیفه این استارتاپ توسعه ابزارهای مالی به خصوص برای مدل اقتصادی gig است.
نظرات