ایرانی‌ها 3 ساعت بیشتر از میانگین جهانی در فضای مجازی حضور دارند
براساس آماری که معاون مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرد، ایرانی‌ها روزانه هفت ساعت در فضای مجازی حضور دارند. در دنیا میانگین حضور مردم در فضای مجازی چهار ساعت است، این یعنی ایرانی‌ها روزانه سه ساعت بیشتر از میانگین جهانی در فضای مجازی حضور دارند.
به گزارش اکوسیستم، به نقل از دیجیاتو، علت حضور بیشتر ایرانی در فضای مجازی نسبت به میانگین جهانی، اول از همه به توسعه اینترنت در جهان و سهولت دسترسی به آن مربوط است. سایت We Are Social در گزارشی آمارهایی از فضای دیجیتالی جهان در سال 2018 منتشر کرد که بر اساس آن بیش از چهار میلیارد نفر در جهان از اینترنت استفاده می‌کنند و بیش از نیمی از جمعیت جهان همواره آنلاین هستند. در این گزارش ذکر شده است که تقریبا یک چهارم از یک میلیارد کاربر جدید برای اولین بار در سال 2017 آنلاین شدند.
البته باید گفت که بزرگترین علت رشد کاربران اینترنتی در طول یک سال اخیر فراگیر شدن تلفن‌های هوشمند ارزان قیمت است. بیش از 200 میلیون نفر اولین دستگاه تلفن همراه خود را در سال 2017 خریده‌اند و دو سوم از 7/6 میلیارد نفر در جهان اکنون تلفن همراه هوشمند دارند. تلفن‌های هوشمند بیشترین ابزار اتصال به اینترنت است و همین باعث شده است تا مردم بتوانند در هرجایی که هستند تجربه استفاده از اینترنت را داشته باشند.
از طرف دیگر آمار استفاده از شبکه‌های اجتماعی به عنوان یکی از جذابیت‌های فضای مجازی هم بیشتر شده است. بیش از 3 میلیارد نفر در سراسر دنیا ماهانه از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند که از هر 10 نفر 9 نفر با استفاده از گوشی هوشمند به این شبکه‌های وصل می‌شوند. بر اساس آمارها تعداد کاربران رسانه‌های اجتماعی در سال 2018 برابر با 3/196 میلیارد نفر است که 13 درصد بیشتر از سال گذشته است. همچنین تعداد کاربران تلفن همراه در سال 2018 به رقم 5/135 میلیارد رسیده است که نسبت به سال قبل چهار درصد بیشتر شده است.
در این میان جایگاه ایرانی‌ها برای حضور در فضای مجازی قابل توجه است. در حالیکه گفته می‌شود میانگین جهانی حضور هر فرد در فضای مجازی روزانه چهار ساعت است، اما ایرانی‌ها به طور متوسط هفت ساعت از شبانه روز خود را در این شبکه جهانی سپری می‌کنند. اما این علاقه از کجا نشات می‌گیرد و چرا ایرانی‌ها تقریبا دو برابر میانگین جهانی بیشتر در فضای مجازی وقت می‌گذرانند؟
امان الله قرائی مقدم (آسیب شناس اجتماعی) علل حضور نامتعارف ایرانی‌ها را در فضای مجازی در دو مورد بررسی می‌کند. این جامعه شناس دلیل اصلی این رفتار را تاخر فرهنگی دانست و گفت:ما به وارد کردن ابزارها توجه داریم، اما به فرهنگ استفاده از ابزارها توجهی نمی‌کنیم. به همین دلیل بین فرهنگ معنوی یا همان شیوه استفاده از ابزار و فرهنگ مادی که به معنی واردات ابزارهای جدید است، فاصله وجود دارد. از سوی دیگر تغییر طرز تفکر افراد تحت کنترل تکنولوژی است و همین تاخر فرهنگی موجب می‌شود تا نتیجه رفتار افراد آنطور که باید نشود.
دسترسی آسان و ارزان به اینترنت در مقایسه با سایر تفریحات موجود در کشور، دلایلی است که از نظر قرائی مقدم، باعث جذب جوانان به اینترنت شده است. به عقیده او نبود امکانات رفاهی در دسترس، ارزان و همچنین جذاب نبودن برنامه‌ای رادیویی و تلویزیونی برای شهروندان، آنها را به سمت ماهواره و اینترنت می‌کشاند و از آنجائی که دسترسی به اینترنت در همه جا راحت‌تر و ارزان‌تر است، مردم وقت‌گذرانی در اینترنت را به استفاده از ماهواره که همه جا و همیشه در دسترس نیست یا سفرهای تفریحی و وقت‌گذرانی در مراکز تفریحی که هزینه بردار است، ترجیح می‌دهند.
این موارد در کنار تمام جذابیت‌های اینترنتی و نبود محدودیت‌هایی که در جامعه حقیقی وجود دارد، زمان استفاده از فضای مجازی را برای کاربران ایرانی تقریبا دو برابر معیارهای جهانی کرده است.
به گفته قرائی مقدم تاخر فرهنگی در میان تمامی مردم جهان وجود دارد و باعث بروز رفتارهای نامتعارف در میان آنها می‌شود، اما وجود دلایل و متغیرهای دیگر که نشات گرفته از شرایط سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی و سایر موارد است. این موارد تاخرها را کمتر یا بیشتر می‌کند.
از نگاه آسیب شناسان اجتماعی تاخر فرهنگی و شرایط اجتماعی جامعه، گرایش شهروندان مخصوصا جوانان را به استفاده از اینترنت بیشتر کرده است و ادامه این روند نتایج خوبی در پی ندارد. برای مثال رباتیک شدن نوجوانان و گمرنگ شدن تعاملات اجتماعی آنها از محسوس‌ترین عواقب استفاده بیش از حد اینترنت است.
نظرات