نقش‌آفرینی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در...

مدت‌ها از حضور فروشگاه‌های زنجیره‌ای در کشور می‌گذرد؛ فروشگاه‌هایی که با قدمتی نزدیک به ۳۰ سال، در ابتدای امر تعدادشان کم بود و تنها در برخی نقاط شهر برای تامین مایحتاج ضروری خانواده‌ها راه‌اندازی می‌شدند. البته همین تعداد کم از این برندها هم تحت نظارت ارگان‌ها و سازمان‌ها برای تحت پوشش قرار دادن پرسنلی بود که در اختیار گرفته بودند.

اما از دهه ۸۰ فروشگاه‌های زنجیره‌ای توسعه و گسترشی چشمگیر را تجربه کردند. ورود برندهای بین‌المللی به داخل ایران و راه‌اندازی فروشگاه‌هایی مدرن و با مقیاس بزرگ در نقاطی از شهر که دسترسی مناسبی هم برای مشتریان داشت، آغازگر تغییری شگرف در صنعت خرده‌فروشی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای کشور شد؛ آغازی که معنای توسعه‌یافتگی در آن نهفته بود.

پس از آن و طی مدت زمانی کوتاه چند برند جدید داخلی هم به گردونه رقابت وارد شده و تصمیم به راه‌اندازی شعب خود در سراسر کشور گرفتند. در این میان سایر برندها که قدمتی بیشتر داشتند نیز با ایجاد تغییر و تحولاتی به این مسیر پیوستند.

از طرف دیگر با رشد صنعت مراکزخرید کشور و تاسیس مجموعه‌های مدرن و چندمنظوره، این فروشگاه‌ها به محلی برای دسترسی بهتر مردم و مشتریان و تامین تمامی کالاهای مورد نیاز از قبیل مواد غذایی، مواد آرایشی –بهداشتی، پوشاک و لوازم خانگی زیر یک سقف تبدیل شد.

بنابر آنچه منصور عالی‌پور، مدیرعامل فروشگاه‌های زنجیره‌ای ‌هایپرمی تیرماه امسال به همشهری گفته است: ۱۰۶ نام و شرکت در اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای به ثبت رسیده که ۳۱ شرکت، تمام گروه‌های کالایی را عرضه می‌کنند. فروشگاه‌های «شهروند»، «رفاه»، «اتکا»، «سپه» و در سال‌های اخیر «‌هایپراستار» و «هایپرمی» معروف‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران هستند که طیف وسیعی از کالاها را به مشتریان خود عرضه می‌کنند، اما برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز تنها در زمینه ارائه گروه‌های غذایی فعالند. معروف‌ترین این فروشگاه‌ها که در سال‌های اخیر در توسعه شعب خود فعالیت خوبی داشته‌اند «افق‌کوروش»، «هفت» و «جانبو» بوده‌اند.

روند چشمگیر توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای حالا و در روزهای سپری کردن بحرانی بزرگ و جهانی به کمک اقتصاد کشور آمده است، زیرا این ویروس منحوس از همان روزهای نخست ورودش به کشور به مانعی بزرگ برای به گردش درآوردن چرخ اقتصاد کشور مبدل شد و تقریبا تمامی مشاغل و کسب‌وکارها را با خود درگیر و البته متضرر کرد.

این ویروس که آوازه حضورش در کشور را از اسفندماه ۹۸ به گوش همگان رسانده بود، منجر به تعطیلی بسیاری از کسب‌وکارها و خانه‌نشینی مردمی شد که مجبور بودند تنها برای انجام خریدهای ضروری از خانه خارج شوند. در این میان فروشگاه‌های زنجیره‌ای عملکرد شایسته‌ای را از خود به نمایش گذاشتند و اقدامات مختلفی را جهت به حداقل رساندن خطر انتقال ویروس بین پرسنل و مشتریان در فضای فروشگاهی صورت دادند؛ از غربالگری مشتری پیش از ورود به فضای فروش گرفته تا ضدعفونی کردن کالاهای موجود در فروشگاه به‌طور دائمی و افزایش ساعت کاری و ارائه خدمات به صورت شبانه‌روزی و... .

امیر خسرو فخریان، رئیس اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای کشور در یادداشتی مرتبط نوشته است: اعضای اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای به خصوص فروشگاه‌هایی که کالاهای تند‌مصرف یا FMCG ارائه می‌کنند، در این مدت که از شروع همه‌گیری کرونا گذشته است، روزهای پرکاری را سپری کرده‌ و در دوره‌ای با رشد تقاضا مواجه بوده‌اند. افزایش مراجعه مشتریان و شلوغی ناشی از آن و ضرورت تامین و عرضه کالاهای مورد نیاز مردم با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی موجب شد تا فروشگاه‌های زنجیره‌ای مذکور در زمینه‌های مختلف سیاست‌ها و رویه‌های کاری جدیدی را به کار گیرند. به منظور حفظ سلامت مشتریان و کارکنان فهرستی از اقدامات لازم بر اساس دستور‌العمل واحد همچون ضدعفونی کردن قسمت‌های مختلف فروشگاه همچون سبد‌های خرید، ترولی‌ها، دستگاه‌های پوز، دستگیره‌ها و... به صورت روزانه و به دفعات انجام می‌شود. همچنین فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای جلوگیری از انتقال آلودگی از پذیرش پول نقد امتناع می‌کنند و خرید صرفا با کارت‌های بانکی انجام می‌پذیرد.

خالی از لطف نیست اگر بگوییم فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم مانند کادر درمان لحظه‌ای از پا ننشستند و حتی بیش از روزهای عادی در حال خدمت‌رسانی به مردم بودند، زیرا تعطیلات اجباری و سپری کردن دوران قرنطینه خانگی خصوصا در دو ماه نخست سال ۹۹ شرایطی را فراهم کرد تا مردم با حضور در یک فروشگاه حجم و میزان بیشتری از خرید را نسبت به روزهای پیش از کرونا داشته باشند.

طبیعی بود که در روزهای ابتدایی دست‌وپنجه نرم کردن با ویروس کرونا، شارژ و تامین کالاهای مورد نیاز همراه با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی برای حفظ سلامت کارکنان و مردم به دغدغه مدیران فروشگاه‌ها تبدیل شود. اما تلاش‌های مستمر آنها در کنار همدلی و همراهی مردم منجر شد تا برخلاف آنچه در رسانه‌های مختلف خارجی و در سایر کشورها منعکس شد، در ایران شاهد هجوم مردم به فروشگاه‌های زنجیره‌ای و احتکار کالا در منزل نباشیم.

در این میان و باتوجه به افزایش تمایل مردم به انجام خرید اینترنتی، بحث فروش در بستر آنلاین هم برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای محک خورد تا عاملی باشد برای به‌کارگیری حداکثر توان آنها در شرایط بحرانی.

ناگفته نماند که رعایت پروتکل‌های بهداشتی در این فروشگاه‌ها و اعتمادسازی همسو با آن سبب شد تا حجم خرید از این مراکز نسبت به‌مدت مشابه سال قبل ۸۰تا۹۰درصد افزایش داشته باشد.