چه مسیری را برای توسعه بیشتر اقتصاد دانش‌بنیان طی کنیم
سال ۱۴۰۰ سال پایانی دولت است و معاونت علمی و فناوری در سال جدید در حوزه بین المللی تمام تلاش خود را بر آن داشت تا در مسیر توسعه اقتصادی کشور که از راه توسعه شرکت‌های دانش بنیان و تکنولوژی محور می‌گذرد، زیرساخت‌های لازم را ایجاد کند. نیل فرگوسن - تاریخدان و استاد سابق دانشگاه هاروارد- در مورد توسعه اجتماعی و اقتصادی تحلیلی ارائه کرده که جا دارد در این سال پایانی دولت دوازدهم گذری بر آن داشته باشیم تا ببینیم در راه توسعه بین المللی اقتصادی دانش بنیان چه گامهایی باید بر می‌داشتیم که برنداشتیم. با نگاهی به حوزه اقتصادی بین الملل پر واضح است که بیشتر ثروت جهان از سال ۱۸۰۰ میلادی تاکنون ایجاد شده و حدود یک سوم آن در مالکیت اروپاییان و آمریکاییان است، در حالیکه آنها کمتر از ۲۰ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. در سال ۱۷۷۶ آدام اسمیت در کتاب ثروت ملل می‌نویسد «به نظر می‌آید که چین مدتهاست که رشد چشمگیری نداشته و سطح ثروتی که سالها پیش کسب کرده، احتمالا متناسب با ذات قوانین و مقررات آن کشور است. شایسته است به تحلیل این محقق توجه بیشتری کنیم که شش نهاد را که باعث تفاوت بزرگ غرب و شرق شده‌اند، به درستی برمی شمارد که در کشورهای در حال توسعه‌ای همچون ایران، عدم توجه به این موارد از مهمترین خودتحریمی هایی است که در مسیر توسعه کشور سنگ اندازی می‌کند و علیرغم تلاش نهادهایی همچون معاونت علمی و فناوری در مسیر توسعه اقتصاد دانش بنیان، موفقیت‌های سترگ را شاهد نیستیم. اما هیچ چیزی مانند این در چین وجود نداشت، به جز یک دولت قدرتمند که هر شخصی که تمایل به پیشرفت داشت باید از درون آن سیستم می‌گذشت که البته امروز هم وضعیت در چین بواسطه حضور حزب حاکم، بر همان بنا استوار است ولی به شکل و شمایلی مدرن و لحاظ کردن منافع عمومی. به نظر، دولت در ایران یک نهاد فرعی کنترل کننده اقتصاد است که بنا به حدود اختیارات در سطح قوا و توزیع قدرت اقتصادی در کشور، بذات فقط توانایی برقراری نقش محدودی برای توسعه رقابت واقعی بین بخش‌های خصوصی با نهادهای خصولتی بزرگ را دارد و این مانع بزرگ باید به طریقی اولی برچیده شود تا در این رکن توسعه بتوانیم موفق باشیم. در همین زمان در امپراطوری عثمانی که فاصله چندانی نیز با اروپا ندارد نه تنها انقلاب علمی صورت نمی‌گیرد، بلکه حتی آنها با تکیه بر خرافه‌های دینی، رصدخانه استانبول را نابود می‌کنند؛ زیرا به نظرشان تلاش برای خواندن ذهن خدا کفرآمیز بود. در ایران امروز، توسعه علمی، فناوری و نوآوری در ۸ سال اخیر بسیار پرشتاب حرکت کرده و به واقع نوعی انقلاب در نگرش به حوزه فناوری و نوآوری در همه ارکان حاکمیت (البته با حفظ احترام بجز قوه مقننه) شکل گرفته است. هر چند پزشکی و فناوری در ایران طی ۸ سال اخیر پیشرفتهای بسیاری را شاهد بود، اما باید پذیرفت که این پیشرفتها بیشتر در حوزه داروسازی و معطوف به داروهای بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد باید با حمایت جدی بخش خصوصی در راستای پوشش این ضعف و اصلاح رویه‌ها و سیاستها در ایران امروز کوشید و با ارتقاء سطح سلامت در کشور، ذخایر نیروی انسانی را بیش از پیش حفظ و پاسداری کنیم. امروزه علاوه بر بازار بیش از ۸۰ میلیون نفری ایران، بازار بشدت مصرفی کشورهای همسایه (پاکستان، قطر، روسیه، عراق و سوریه) و حتی در دوردست‌ها کشورهایی نظیر ونزوئلا، اندونزی، چین و بازار شرق آفریقا در دسترس ایران است و بستر لازم برای توسعه در این بخش نیز مهیا است. اقدامی که سازمان اتکا در ونزوئلا برای ایجاد فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای نمود و معاونت علمی و فناوری نیز با تاسیس خانه نوآوری و فناوری ایران در کنیا و سوریه در زمستان ۱۳۹۹ در این مسیر گام برداشت. امروزه یک فرد کره‌ای بطور متوسط حدود هزار ساعت بیشتر از یک فرد آلمانی در سال کار می‌کند در حالی که در ایران اسلامی همه ارکان حاکمیت و دولت معترف هستند که سرانه ساعت کاری بسیار بسیار پایین‌تر از ممالک بدون معنویت نظیر ژاپن و کره است.
متن کامل خبر در سایت مدیر اینفو
نظرات