یلدای همدلی
اما امسال یک تفاوت بزرگ وجود داشت؛ اگر هر سال جمعی از جوانان استارتاپی و علاقه‌مند به این حوزه دور هم جمع می‌شدند و افرادی هم با سن و سال بیشتر به‌عنوان سرمایه‌گذار در این همایش دیده می‌شدند، امسال ترکیب دیگری را دیدیم. جلال‌پور که خود بیش از ۳دهه تجربه کارآفرینی و فعالیت اقتصادی دارد، معتقد است که راه روشنی پیش روی استارتاپهاست: من باور دارم که حرکت استارتاپ‌ها و فعالیت‌هایی که می‌کنند، موجب توسعه اقتصاد کشور می‌شود و نگاه حاکمیت را تغییر خواهد داد. ضمن اینکه مسئولان باید بدانند که بزرگ‌شدن بخش خصوصی مایه اقتدار حاکمیت کشور است و نباید از بزرگ‌شدن این بخش به‌ویژه بخش نوآورانه یا استارتاپی بترسند. حمید محمدی، هم‌بنیانگذار دیجی‌کالا به‌عنوان یک جوان استارتاپی معتقد است که اکوسیستم استارتاپی ایران دو سه سال پرفرازونشیب را پشت سر گذاشته است و امروز جامعه به امید نیاز دارد و در شرایط فعلی، استارتاپ‌ها امیدآفرین هستند. در چهارمین همایش یلدای کارآفرینان استارتاپی ایران، کارآفرینان شاخص اقتصاد سنتی (مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران، محسن جلال‌پور و پدرام سلطانی، رئیس و نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران) و اقتصاد دیجیتال (بنیانگذاران دیجی‌کالا، کافه‌بازار، علی‌بابا، تپ‌سی، تخفیفان، بلد، نشان و…) حضور داشتند. در این همایش چالش‌های اقتصاد سنتی و دیجیتال، تامین منابع مالی استارتاپ‌ها در شرایط تحریم، نحوه ورود شرکت‌های بزرگ اینترنتی به بازار بورس، دلایل شکست استارتاپ‌ها و عدم موفقیت شتاب‌دهنده‌ها در ایران بررسی شد. همچنین از بلاکچین حرف زده شد، به هوش مصنوعی پرداختند و اینکه چه فرصت‌های دیگری پیش روی استارتاپ‌ها و جوانان ایرانی برای راه‌اندازی کسبوکار وجود دارد. همچنین دانشور خبر داد که ادغام تخفیفان و نت‌برگ به صورت رسمی انجام شده است. حاتمی با صحبت از سابقه کاری ایران‌تلنت می‌گوید که ایران تلنت حدود ۱۷ سال پیش کارش را شروع کرده است. بنیانگذار ایران‌تلنت همچنین به این نکته اشاره کرد که ایران‌تلنت در سال‌های نخست تنها یک کاریابی آنلاین بود، اما الان مرجع متخصصان است و دیتابیس بیش از یک میلیون نفر روی ایران‌تلنت وجود دارد. حاتمی خلا دیتا در ایران را یکی از مشکلات اساسی می‌داند، چون نبود اطلاعات مشکلات زیادی برای شرکت‌ها ایجاد می‌کند. ناامیدی همیشه هست اما هر بار باید راهی برای برون‌رفت از این مسائل پیدا کرد. حتی بارها شنیده بودیم که تخفیفان در نت‌برگ ادغام خواهد شد و از بازار کنار می‌رود، اما دانشور ضمن شنیدن این حرف‌ها، فقط کارش را انجام داد. بنابراین اگر بحث ادغام باشد، طبیعی است که زمان زیادی صرف می‌شود چون مسائل گوناگونی باید مد نظر باشد. ضمن اینکه با این ادغام ارزش افزوده‌ای برای شرکت‌های همکارمان ایجاد می‌کنیم. او از تجارب خود گفت؛ اینکه ۱۵ سال پیش از موقعیت کاری‌اش روی یک سکوی نفتی در میان دریا، شاد بوده اما بعد از مدتی آن موقعیت معنای واقعی‌اش را برای میلاد از دست می‌دهد. مدیرعامل تپ‌سی همچنین به این نکته اشاره دارد که موفقیت فینال نیست، شکست موجب مرگ نمی‌شود و فقط شجاعت در ادامه‌دادن به مسیر است که تعیین‌کننده خواهد بود. هاشمی می‌گوید موج چهارم تجارت الکترونیک در حالی راه افتاده که ما در ایران زیرساخت‌های لازم برای این تجارت را نداریم. حضور محسن جلال‌پور و پدرام سلطانی به عنوان فعالان اقتصادی از بخش سنتی و حسام آرمندهی و حمید محمدی از فعالان استارتاپی در کنار یک چهره دولتی به خودی خود جذاب بود. سلطانی و جلال‌پور در این پنل از استارتاپ‌ها خواستند که عقب نکشند، به پول دولتی اعتماد نکنند و برای ساخت آینده ایران تلاش کنند. او همچنین اشاره کرد برآوردی ندارم که در مجموع چقدر پول به اکوسیستم استارتاپی آمده است. وی همچنین گفت که بیش از ۸۰ میلیارد دلار پس از برجام سرمایه خارجی جذب کردیم اما به خاطر مسائل دیگری که پیش آمد، این سرمایه‌ها از ایران رفت. جلال‌پور به این نکته اشاره داشت که کل اقتصاد کشور امروز درگیر تصمیمات و سیاستگذاری‌های غلط است. تفاوت امروز با دیروز که جای امیدواری دارد، این است که به این فضا می‌توان اعتماد کرد که اگر این دوره سخت را رد کنند، می‌توانند به اقتصاد پایدار برسند و تغییر اساسی در حکمرانی ایجاد کنند. سلطانی این سوالات را مطرح کرد که چقدر فضا برای رشد استارتاپ‌ها در فضای اقتصاد ایران وجود دارد؟ چقدر فضای سرمایه‌گذاری وجود دارد؟ نسل امروز با کمبود منابع انسانی، کمبود فروش و افزایش هزینه‌ها مواجه است. این فعال اقتصادی معتقد بود که اقتصاد سنتی عملا از نظر مدل کسبوکار از اقتصاد دیجیتال عقب مانده است و تفاوت در بهره‌وری استارتاپهاست؛ یعنی استارتاپ‌ها از شرکت‌های سنتی بهره‌وری بیشتری دارند اما چون اصولا نگاه حاکمیت به بزرگ‌شدن بنگاه‌های اقتصادی، نگاه توام با احتیاط و ترس است، همواره سعی می‌کند که سقفی روی سرشان ایجاد کند تا از یک حدی بزرگ‌تر نشوند، چون حاکمیت باور ندارد که حتی خودش هم باید متحول شود. محسن جلال‌پور در بخش دیگری از حرف‌هایش به جمعیت حاضر در سالن اشاره کرد و گفت: این نشست و این مجموعه آدم‌ها، همگی امید است و قطعا به موفقیت منجر می‌شود. حمید محمدی، هم‌بنیانگذار دیجی‌کالا در این پنل حضور داشت و در مورد اینکه دیجی‌کالا چقدر می‌تواند بزرگ شود، صحبت کرد. او سوال قدرت تحمل استارتاپ‌های بزرگ در شرایط سخت چقدر است را اینگونه پاسخ داد: در این مدت از پس خیلی از مشکلات برآمده‌ایم، اما در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری، حساسیت‌ها ریسک بازار مالی استارتاپ‌ها را بالا برده است. از جمله مسئله ورود استارتاپ‌ها به بورس و چرایی این کار و موانع و سختی‌های موجود؛ حمید محمدی معتقد است که کمتر از ۱۰درصد از شرکت‌های بورسی ایران، خدماتی هستند. آرمندهی هم از سودده بودن شرکت‌های هلدینگ هزاردستان یعنی کافه‌بازار و دیوار گفت: این شرکت‌ها بیش از ۳سال است که سودده هستند و اضافه کرد که سوددهی شرط ورود به بورس است که شرط درستی نیست. دیگر مباحث مطرح‌شده در این پنل عبارت بود از: آیا اگزیت واقعی در اکوسیستم ایران انجام شده، شرایط ورود استارتاپ‌ها به بورس چه است؟ چه موانعی بر سر راه ورود استارتاپ‌ها به بورس وجود دارد، وجود نقدینگی در بازار و لزوم یافتن ابزارهایی برای تزریق این پول‌ها به استارتاپ‌ها، و… میلاد نوری در گفت‌وگو با آنها به میزان کاربرها، لزوم وجود مسیریاب‌های ایرانی، آیا پسوند ملی خوب است یا بد؟ آینده کسب‌وکارشان، منبع دیتا و داده‌هایی که استفاده می‌کنند و… صحبت کرد. همچنین در مورد ضرورت تولید محصولاتی چون نشان و بلد، گفت: نمونه نقشه‌های بومی در بسیاری از کشورهای دیگر هم وجود دارد. بخشایی اشاراتی هم به رشد ارگانیک این اپ داشت و گفت: نشان نه بیلبوردی دارد و نه ظرفیت کافه‌بازار را برای حمایت و تبلیغ خودش داشته است. اگر دولت همین نقش را داشته باشد، برای رشد اکوسیستم کافی است. حمیدرضا احمدی هم در این پنل گفت که ایوند هنوز موفق نیست و جای کار زیادی دارد. دلیل اصلی شکست استارتاپ‌ها، ریسک بالایی است که در این حوزه وجود دارد. رضا زرنوخی هم در این پنل گفت که در ایران، شکست تابو است؛ مگر اینکه فردی با شهامت آن را بپذیرد. راه‌اندازی و گشایش مراکز شتاب‌دهی برای دولتی‌ها جذاب شده و دائما در حال انجام این کار هستند. ضمن اینکه استارتاپ‌های بیرون‌آمده از شتاب‌دهنده‌ها، آماده جذب سرمایه نیستند، بنابراین باید و لازم است که پیکره اکوسیستم نوآوری و استارتاپی را درست بتراشیم. علی فیاض‌بخش هم در مورد اینکه چرا شتاب‌دهنده‌ها نتوانسته‌اند آمار موفقیت بالایی ثبت کنند، گفت: وقتی کسی بپرسد که آیا شتاب‌دهنده‌ها لازم است یا نه، مثل این است که بپرسیم آیا کشور دانشگاه لازم دارد یا نه؟ جواب این است که اما نه هر دانشگاهی و نه هر جایی. کلانتری‌نژاد در پاسخ به این پرسش که چرا شتاب‌دهنده‌ها موفق نبوده‌اند، گفت: بعد از شکل‌گیری استارتاپ‌های بزرگ، این درک ایجاد شد که شتا‌ب‌دهنده باشد و درست بود، اما نه به این تعداد. محسن سیدین، عضو هیات مدیره تریگ‌آپ در این پنل و در مورد شکست، گفت: هر نهاد و بنگاهی حتما شکست خواهد خورد اگر ارزش پیشنهادی نداشته نباشد. آیا دولت‌ها در موفقیت استارتاپ تاثیر دارند؟ این سوالی بود که مدیر پنل مطرح کرد و فیاض‌بخش در پاسخ گفت که استارتاپ‌ها باید از مسیر درست استفاده کنند حتی اگر دریافت وام باشد. مهدی محمدی، دبیر ستاد اقتصاد دیجیتال معاونت علمی هم در مورد استارتاپ‌ها گفت که وجودشان مانند یک غده سرطانی خوش‌خیم برای کسب‌و‌کارهای سنتی است. او همچنین به مسئله پرداخت که چرا اکوسیستم به خودتکراری دچار شده: استارتاپ‌های موفق اکوسیستم استارتاپی ایران از یک شبکه هموند است؛ شبکه‌ای مثال سرآوا، رهنما و… ضمن اینکه ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری‌ها روی استارتاپ‌های همین شبکه انجام شده است.
متن کامل خبر در سایت هفته نامه شنبه
نظرات