پانل چگونه دانشگاه ها می توانند در سه حوزه آموزش پژوهش و فناوری به کاهش آسیب های ناشی از حوادث طبیعی کمک نمایند…
ر و یداد "نقش فناوری در کاهش آسیب های حوادث طبیعی" روز چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ماه در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران با هدف بیان چالش های موجود و راهکارهای مربوط به این حوزه برگزار شد.
این رویداد که در دو بخش اصلی سخنرانی صاحب نظران این حوزه و پنل رفع چالش ها برگزار گردید، مهندس اسماعیل نجار رئیس ستاد مدیریت بحران کشور، سرهنگ سلمان آدینه وند نماینده فرماندهی نیروی انتظامی تهران و دکتر عباس زارعی هنزکی رئیس پار علم و فناوری دانشگاه تهران سخنرانان این رویداد بودند.
در ادامه پنل این رویداد با عنوان " چگونه دانشگاه ها می توانند در سه حوزه آموزش پژوهش و فناوری به کاهش آسیب های ناشی از حوادث طبیعی کمک نمایند ؟ " با حضور صاحب نظران :
دکتر علیرضا آزموده اردلان (عضو قطب علمی مهندسی نقشه برداری در مقابله با سوانح طبیعی دانشگاه تهران)
دکتر رضا کرمی محمدی ( رییس سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران)
دکتر محمد شکرچی زاده(رییس مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی)
مرتضی مرادی پور (معاون آموزشی،پژوهشی و فناوری جمعیت هلال احمر ایران)
دکتر حبیب رحیمی(رییس مرکز مطالعات پیش نشانگرهای زلزله ژئوفیزیک)
دکتر انوشیروان انصاری(مدیرگروه طرح و برنامه پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله)
دکتر امیر عباس فاطمی(معاون پژوهشکده سوانح طبیعی)
مهندس حسین درخشان(مدیر مرکز کنترل و هماهنگی عملیات جمعیت هلال احمر)
برگزار شد. در این پنل رییس پانل دکتر علیرضا آزموده اردلان سوالاتی با اشاره به نقش دانشگاه ها و فضاهای علم و فناوری در ارتباط با سازمان مربوطه عضو پنل که مختصری ازین پرسش و پاسخ در زیر آمده است :
۱. ایجاد زیر ساخت¬های مناسب مسکن و شهرسازی برای مقابله با این¬گونه ویرانی¬ها چگونه باید صورت گیرد؟
دکتر محمد شکرچی زاده با بیان اینکه به دنبال اصلاح سریع بخش¬های مختلف ویران شده در این حادثه هستیم گفت :
در مرحله¬ی اول از محیط¬های آموزشی و پژوهشی نظیر دانشگاه ها نیازمند همکاری در جهت بهبود عملکرد سامان بخشی به بافت¬های شهری آسیب دیده با ارائه کردن راه¬کارهای مناسب در این حوزه هستیم.
ایشان همچنین در بخش اصلی صحبت¬های خود با تاکید بر تغییر نگرش در بخش مدیریت سرمایه ادامه داد : در بخش مدیریت سرمایه در راستای بهبود سیستمی باید تغییر نگرش ایجاد شود. بدین منظور که به جای ایجاد سازه و ساختمان¬های جدید بهتر است که سازه¬های قدیمی تر از قبیل بیمارستان¬ها ساختمان¬های مسکونی، پل¬ها و ... را بهبود بخشیم. در راستای ساخت سازه¬های نو نباید سازههای قدیمی را نادیده گرفت.
۲. سازمان¬هایی مانند شهرداری چگونه می¬توانند در جلوگیری و مدیریت و سامان¬دهی اینگونه سوانح کمک کننده باشند؟
دکتر رضا کرمی با تاکید بر اینکه مدیریت بحران یک امر همگانی است و مربوط به یک یا چند سازمان نمی-شود در ادامه و در پاسخ به این سوال گفت : جامعه ما نیازمند مطالبه گری آگاهانه و دلسوزانه و بدور از حاشیه می باشد. این نوع مطالبه گری از مسئولین به ادامه مسیر در جهت بهبود عملکرد کمک خواهد کرد.
ایشان وظایف دانشگاه¬ها در مسیر کمک به جلوگیری و مدیریت و سامان دادن این نوع حوادث را به دو بخش تقسیم کرد و گفت : اولین اقدامی که دانشگاه¬ها و مراکز علمی در این طمینه می¬توانند انجام دهند آموزش و اطلاع رسانی در حوزه مدیریت بحران می¬باشد که یکی از بهترین اقدامات تاسیس رشته¬های مدیریت بحران مسائل مختلف در دانشگاه¬ها و اینگونه مراکز می¬باشد. دوم اینکه دانشگاه¬ها و مراکز علمی باید با انجام تدبیرات لازم و به علت کم بودن ظرفیت¬های بخش دولتی از ظرفیت¬های بخش خصوصی در جهت تشکیل استارت¬آپ ها و شرکت¬های دانش بنیان در حوزه مدیریت بحران بهره گیرند.
۳. آیا ایراد و اشکال در علم است یا در نحوه رساندن و بکارگیری آن؟ موانع بر سر راه این بکارگیری چیست؟
دکتر حبیب رحیمی در پاسخ به این سوال گفت : مطمعنا یکی از راه¬های مقابله درست در راستای جلوگیری و آمادگی در برابر حوادث طبیعی متمرکز شدن بر روی ایجاد سامانه¬های هشدار سریع است که اگرچه مطالعات گسترده¬ای نیز انجام شده است اما هنوز به مرحله اجرایی نرسیده است. با توجه به وجود توان¬مندی علمی و تحقیقاتی در دانشگاه¬ها و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور این نیاز که باید ارتباط علم با صنعت و فناوری در سطح ملی ارتقا یابد به طوری جدی حس می¬شود. مراکزی مانند پارک¬های علم و فناوری نمونه هایی می¬باشند که خروجی علمی در آن¬ها عملی می¬شود. مهمترین کار می¬تواند فراهم کردن محیطی برای بکارگیری هرچه بیشتر مجموعه¬هایی متشکل از نیروهای علمی توانمند باشد که باید جدی گرفته شود.
۴. با توجه به وجود امکانات لازم و وجود اطلاعات شناسایی آیا می شود سامانه¬ای را طراحی کرد که در هنگام رخ دادن این حوادث بشود در سریع¬ترن زمان ممکن به امداد رسانی رسید؟
مرتضی مرادی پور با امید بر موجود بودن توانایی¬های داخلی در ایجاد اینگونه سامانه¬ها گفت : در بحث امدادرسانی و نجات سریع م نیازمند بروز بودن تمامی اطلاعات نظیر شرایط جغرافیایی، آی و هوایی، جمعیتی و ... هستیم و این موضوه چالش اصلی خودمان نیز هست. وجود سامانه ای آنلاین که افراد بتوانند در آن آمار و اطلاعات بروز خود را قرار دهند یکی از بهترین راهکارها برای بهبود عملکرد امداد رسانی و نجات سریع می¬باشد. این سوال است که چرا با وجود فضای دانشگاهی و علمی توانای داخلی تا بحال برای ایجاد چنین سیستمی اقدام نشده است. باید فضا برای بهره¬گیری ازین توانمدی علمی آماده شود.
۵. کشور با توجه به رویداد¬های اخیر در رخ دادن زلزله بسیار آسی پذیر است. چه اقداماتی می¬شود در راستای بهره گیری از مصالح و تجهیزات نوین انجام داد تا در حین رخ دادن زلزله کمترین تخریب را داشته باشیم؟
دکتر انوشیروان انصاری در این باره گفت : مطمعنا با توجه به خروجی¬های علمی ار دانشگاه¬های ما در زمینه-های مطالعاتی می¬توان فهمید که توانایی فکری علمی دانشجویان و نخبگان در کشور ما بسیار قابل توجه است. ایجاد فضایی برای بهره گیری و تبدیل این تفکر خلاق به خروجی عملی نیازمند ایجاد نهادهایی فناورانه می-باشد. ما باید به دنبال ایجاد اینگونه نهادی باشیم که بتواند برای تمام بخش¬ها و حوزه¬های حوادث اینگونه¬ای زیر مجموعه هایی بسازد تا با بکارگیری ترکیبی متخصصان و خالقان علمی هر حوزه راهکارها در جهت رسیدن به انجام بهترین تمهیدات صورت ارائه شود.
۶. پژوهشکده سوانح طبیعی چگونه می تواند در ایجاد فضای لازم برای مراکزی که قرار است خدمت رسانی را چه در شرایط آرامش و چه در شرایط بحران انجام دهند پیشگام باشد؟
دکتر امیر عباس فاطمی با اشاره به اینکه مشکل اصلی ما در ایران از جهت خدمات رسانی نبود بانک اطلاعاتی واحد می¬باشد گفت : متاسفانه در کشور جمع¬آوری اطلاعات یا بانک¬های اطلاعاتی به صورت واحدی صورت نمی¬گیرد. سازمان¬های مختلفی در ایران دارای بانک¬های اطلاعاتی نظیر اطلاعات جمعیتی، جغرافیایی و .. میباشند، اما این اطلاعات را در اختیار ما قرار نمی¬دهند. عدم همکاری نهادها و مراکز مختلف علمی نیز مانند دانشگاه¬ها مانع از در اختیار هم قرار دادن اطلاعات می¬شود.
پژوهشکده سوانح طبیعی با توجه به ارتباطات خود میتواند یک مرکز اطلاع رسانی خوب و مرجعی در مواجهه با این حوادث باشد. با توجه به پتانسیل بالایی که در بکارگیری از نهادهای علمی مانند دانشگاهها داریم برای به اشتراک گذاری داده¬ها و اطلاعات این پژوهشکده پیشگام و متعهد میشویم و امیدواریم این امر شروعی باشد برای همکاری سایر سازمان¬های دارای بانک اطلاعاتی و مراکز علمی و پژوهشی در تشکیل یک سامانه واحد بانکی اطلاعاتی .
۷. با توجه به اینکه در زمان رخ دادن حوادث اینگونه¬ای نیاز به این داریم تا در لحظه از اطلاعات محل آسیب دیده مطلع شویم، برای دریافت این اطلاعات و اشتراک گذاری این داده¬ها برای امداد رسانی سریع چه راهکارهایی وجود دارد؟
مهندس حسین درخشان در پاسخ به این سوال و با تاکید بر اینکه در سزح ملی نیازمند اینگونه به اشتراک گذاری دادههای محل به صورت لحظه¬ای هستیم گفت : ایجاد چنین سیستمی که اتلاف زمان در عملیات امداد رسانی و نجات را به حداقل برساند و باتوجه به مشکل تبادل داده ای که در سطح ملی داریم نیازمند ایجاد زیرساخت¬های لازم است. این امر نیاز به یک همکاری همه جانبه و در سطح ملی دارد به طوری که بشود سیستمی فناورانه ساخت تا سیاست¬های کلی و اقدامات لازم از این سیستم به بخش¬های درگیر در محل داده شود.
ایشان در مورد نقش دانشگاه¬ها در این امور گفت : ما از دانشگاه¬ها گله¬مندیم چرا که پروژه¬هایی که در دانشگاه-های ما انجام می¬شود و بخصوص در زمینه مدیریت حوادث طبیعی یا غیر طبیعی تحقیقاتی است، در صورتی که در راستای بهره¬گیری درست علمی در این خصوص نیاز به تحقیقات میدانی ویژه و گسترده داریم که امیداریم در این موضوع همکاری صورت گیرد.
ایشان در ادامه مشکلات سیلی اخیر را اینگونه بیان کرد :
• عدم وجود سیستم هشدار سریع حتی در سیل که این یکی از مشکلات اصلی ما می¬باشد.
• عدم اعتماد مردم باعث شده تا در اطلاع رسانی ما در امر تخلیه همکاری نکنند که این اعتماد سازی باید با حمایت¬های لازم دوباره برگردد.
• عدم وجود اطلاعات درست جمعیتی و سکونتی
• عدم وجود افراد توانا در تحلیل اطلاعات دریافت شده از محل مانند تصاویر ماهواره¬ای که نشان از نیازمندی به متخصصین علمی در این زمینه هستیم.
• تخرب زیرساخت¬های ارتباطی مخابراتی که در باید به دنبال راهی برای تا در اینگونه اتفاقات مسیر ارتباطی فراهم باشد.
نظرات