ششم مرداد، روز جهانی هپاتیت
ششم مرداد ماه (۲۸ جولای) در فرهنگ بهداشت جهانی، با هدف افزایش آگاهی جهانی در مورد انواع هپاتیت، پیشگیری و درمان آنها به عنوان روز جهانی هپاتیت شناخته میشود. در سراسر جهان ۳۰۰ میلیون نفر بدون اینکه اطلاعی داشته باشند درگیر بیماری هپاتیت هستند و همچنین بسیاری از آنان بدون درمان و مراقبتهای لازم جان خودشان را از دست میدهند. به همین جهت هپاتیت یک مشکل بهداشتی بزرگ و شایع ترین علت بیماری های کبد در جهان است.
هپاتیت در دانشنامه پزشکی به معنی التهاب کبد است. این التهاب که معمولا با درد و تورم همراه خواهد بود، عمدتا توسط یکی از ۵ ویروس هپاتیت E,D,C,B,A ایجاد میشود. هپاتیت به دو شکل اساسی نمایان میشود: هپاتیت حاد (acute) و هپاتیت مزمن (chronic). در هپاتیت حاد، ممکن است کبد، بصورت خیلی ناگهانی ملتهب شود و تهوع، استفراغ، تب و بدن درد عارض شود و یا اینکه هیچ یک از این علائم ظاهر نشود. هپاتیت حاد در طی چند روز تا چند هفته بهبود می یابد. چنانچه التهاب، در طی ۶ماه بهبود نیابد، هپاتیت، مزمن خواهد بود.
ویروس هپاتیت A یک RNA ویروس با ۶ ژنوتایپ مختلف است که باعث بیماری هپاتیت A می شود. انتشار این ویروس از راه مدفوع و آلوده شدن مواد خوراکی به آن است. علائم بالینی این بیماری، تب، استفراغ و اسهال را شامل می شود. علائم این بیماری در بزرگسالان بیشتر از کودکان است و در کودکان به زردی و افزایش آنزیم های کبدی محدود می شود.
هپاتیت A با استفاده از سنجش آنتیبادیهای بدن علیه آنتی ژن ویروس، در خون قابل شناسایی است. در عفونت های حاد مقدار IgM ضد آنتی ژن HAV در خون افزایش می یابد و قابل شناسایی است. در عفونت های مزمن و ایمنی ایجاد شده توسط واکسن مقدار IgG علیه آنتی ژن ویروس افزایش می یابد.
نخستین بار، ویروس HBV در خون بومیان استرالیایی در سال ۱۹۶۳ دیده شد. HBV در دسته ویروس های DNA دار قرار میگیرد و ۱۰ ژنوتیپ با توزیع جغرافیایی مختلف دارد. ۲۴۰ میلیون نفر به طور مزمن با این ویروس درگیر هستند و باعث ایجاد یک بحران بهداشتی جهانی شده است. این ویروس از طریق تماس جنسی، سرنگ آلوده، قرار گرفتن در معرض غشای مخاطی و… میتواند منتقل شود. با توجه به قابلیت انتقال از مادر به جنین، در آمار به دست آمده از کلینیک های کودکان، مراجعه کنندگان درگیر با این ویروس، بیشتر از بزرگسالان است که این خود نیازمند یک برنامه استاندارد برای مدیریت این بیماری است. بیشتر کودکان علائم بیماری کبدی مزمن را نشان نمیدهند و در بزرگسالان نیز علائم بالینی محدود به تب، استفراغ و حالت سرماخوردگی میشود.
سه نوع آنتی ژن در آلودگی با هپاتیت B وجود دارد:
- HBsAg، اولین مارکر قابل شناسایی در بیماران با هپاتیت B فعال است.
- HBcAg، آنتی ژن داخلی ویروس هپاتیت B است که در خون قابل شناسایی نیست.
- HBeAg، پروتئین محلولی است که از سلولهای کبدی آلوده شده به ویروس ترشح می شود.
که سیستم ایمنی بدن علیه این سه آنتی ژن واکنش نشان میدهد که باعث ظهور سه آنتی بادی در خون می شود:
- آنتی بادی ضد HBs، که نشان دهنده مواجهه قدیمی با ویروس هپاتیت B یا واکسیناسیون است.
- آنتی بادی ضد HBc، اولین آنتی بادی که در بدن نمایان میشود. آنتی بادی IgG مشخص کننده مواجهه قبلی با بیماری و نوع IgMخبر از بیماری جدید می دهد.
- آنتی بادی ضد HBe، چند هفته بعد از بیماری نمایان می شود.
در دوران کمون هپاتیت B تنها آنتی بادی ضد HBc نمایان می شود و قابل شناسایی است.
نمودار حضور آنتی ژن های هپاتیت B و علائم بالینی بر حسب زمان
ویروس هپاتیت C یا HCV، یک ویروس RNAدار است که در سال ۱۹۸۹ کشف شد. به علت فعالیت بالای این ویروس، عفونت به سرعت تکثیر می یابد. تخمین زده می شود که ۱۸۵ میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند. این ویروس از طریق تماس جنسی و استفاده از سرنگ های آلوده منتقل میشود و مادران مبتلا نیز میتوانند آن راه به کودکان انتقال دهند. کودکان مبتلا به هپاتیت B معمولا بدون علامت هستند اما در برخی هپاتومگالی خفیف دیده میشود.
تست تشخیص اصلی برای عفونت HCV ، نسل سوم آنتیبادیهای ضد HCV می باشد که وجود آنتی بادی در پاسخ به یکی از چهار آنتی ژن متفاوت ویروسی را به طور متوسط طی ۷ الی ۹ هفته بعد از عفونت شناسایی می کند که حساسیت این تست از ۹۵ درصد بیشتر است. اگر علائم بالینی و شرح حال بیمار احتمال بیماری هپاتیت C می داد و این تست منفی بود، باید هپاتیت C با روش PCR سنجیده شود.
HDV یا Hepatitis Delta virus یک ویرویید ناقص وابسته به ویروس هپاتیت HBV است که در سال ۱۹۷۷ کشف شد. از نظر خصوصیات اپیدمیولوژیک مشابه HBVمی باشد. هپاتیت D یک عفونت مشترک همراه با HBV است که باعث التهاب کبد میشود و میتواند حاد یا مزمن باشد. این عفونت مسری است و از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن فرد مبتلا به آن گسترش می یابد. هپاتیت حاد D به طور ناگهانی رخ می دهد و معمولا علائم شدیدی را ایجاد می کند.
آنتی ژن HDV چند روز پس از آلودگی با روش ایمیونواسی در خون قابل شناسایی میگردد. همچنین آنتی بادی کل و Anti-HDV IgM در اوایل بیماری قابل سنجش می باشند. افزایش مداوم این آنتی بادیها نشانه عفونت مزمن و یا ناقل بودن بیمار است.
ویروس هپاتیت E، یک ویروس RNAدار تک رشته ای است که بسیاری از گونه های جانوری، ماهی ها و انسان را درگیر میکند. این ویروس ۴ ژنوتیپ دارد که نقاط مختلف جهان را درگیر میکند. این بیماری از طریق خوردن غذاها و گوشتهای آلوده شده به مدفوع حیوان یا انسان بیمار منتشر میشود. علائم بالینی آن شامل تهوع، استفراغ، درد شکم و زردی است که بسیار شبیه به علائم هپاتیت A است.
معمولترین تکنیک جهت شناسایی این عفونت استفاده از RT-PCR برای اثبات وجود RNA ویروس و الایزا برای اثبات حضور IgM اختصاصی ضد ویروس هپاتیت E می باشد.
لینک اصل خبر در سایت سیناپس
نظرات