دانشگاه گیلان از سال ۱۳۴۶ با عنوان مدرسه عالی بازرگانی فعالیت آموزشی خود را آغاز نمود. و در سال ۱۳۵۳ به تصویب شورای گسترش آموزش عالی رسید و در سالهای ۵۵ – ۱۳۵۴ در چارچوب قرارداد بین دولتهای ایران و آلمان غربی سابق، دانشگاه گیلان ، تاسیس و از سال ۱۳۵۶ فعالیتهای آموزشی خود را با پذیرش ۱۵۵ دانشجو در ۹ رشته تحصیلی آغاز نمود .
در سال ۱۳۵۶ مدرسه عالی مدیریت و مدرسه عالی بازرگانی که تنها مراکز آموزش عالی در استان گیلان بودند با دانشگاه گیلان ادغام و فعالیت های آموزشی آن تا پایان سال تحصیلی ۱۳۵۸ با تعداد ۶۰۵ نفر دانشجو در ۱۴ رشته تحصیلی ادامه یافت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دانشگاه گیلان بطور مستقل و بدون وابستگی به آلمان، فعالیتهای آموزشی خود را در ۸ رشته تحصیلی و با حدود ۵۰۰ دانشجو از سرگرفت و با رشد و گسترش آموزش عالی در کشور، دانشکده های علوم پایه ، فنی،علوم کشاورزی،علوم انسانی و پزشکی ساخته شد و پس از آن نیز دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده منابع طبیعی و معماری و هنر تاسیس شدند.
این دانشگاه در حال حاضر با ۹ دانشکده و یک واحد پردیس و دو پژوهشکده( حوضه آبی دریای خزر و گیلان شناسی) با حدود ۵۶۰ عضو هیئت علمی،بیش از ۱۷۰۰۰ هزار دانشجو و به عنوان یکی از بزرگترین مراکز آموزش عالی در منطقه شمال کشور مشغول به فعالیت های آموزشی و پژوهشی است و سالانه بیش از ۶۰۰۰ هزار نفر دانشجو را در۳۱۰ رشته – گرایش در مقاطع تحصیلی کارشناسی ( ۱۱۲ رشته- گرایش) ، کارشناسی ارشد (۱۴۸ رشته-گرایش) و دکتری (۵۰رشته- گرایش) برای دوره های روزانه ، شبانه ، پردیس و مجازی پذیرش می نماید .