مکانیسم قیمت و تخفیف در فروشگاه های زنجیره...

ارائه تخفیفات دوره ای از سوی فروشگاه های زنجیره ای و یا "همواره تخفیف" بودن برخی از این فروشگاه ها،  محور بسیاری از تبلیغات آنهاست. تخفیفات همیشگی و قیمت پایین دو فاکتور مهم در فعالیت فروشگاه های زنجیره ای است که نه تنها باعث برتری آنها در میدان رقابت شده است بلکه اقبال گسترده شهروندان به آنها و افزایش ضریب نفوذ فروشگاه های زنجیره ای را در زندگی اجتماعی شهروندان به دنبال داشته است. اگر چه همواره تخفیف بودن، تخفیفات دوره ای و قیمت پایین از مزیت های فروشگاه های زنجیره ای است اما واقعیت این است که همین "مزیت" ها باعث ایجاد بروز سوالات و ابهاماتی می شود که حتی گاهی به نقد های تند و اشکالات اساسی منجر می شود. نقدها و اشکالاتی که از عدم آشنایی با مکانیسم و ساز و کار قیمت و تخفیف در فروشگاه های زنجیره ای نشات گرفته و باعث می شود بسیاری از واقعیات، مزیت ها و ویژگی های عملکردی فروشگاه های زنجیره ای، نادیده و مغفول بماند.

امیر خسرو فخریان رییس اتحادیه کشوری فروشگاه های زنجیره ای در یادداشتی نوشته است: صرفه های ناشی از مقیاس( Economies of Scale ) یکی از مهم ترین مزیت های فروشگاه های زنجیره ای است که دخالت مستقیم و موثری در توان این فروشگاه ها برای ارائه محصولاتی با قیمت پایین دارد. در توضیح این مفهوم به زبان ساده می توان گفت که هزینه های یک بنگاه اقتصادی به دو بخش هزینه های ثابت و هزینه های متغییر تقسیم می شوند. هزینه های ثابت نه تنها با افزایش حجم فعالیت یک بنگاه بالا نمی روند، بلکه  هنگامی که حجم فعالیت های یک شرکت یا بنگاه گسترش یابد، این نوع هزینه ها سرشکن شده و در نتیجه قیمت محصولات پایین می آید. این موضوع در ابعاد مختلف، موجب کاهش قیمت کالاهای عرضه شده می شود. فروشگاه های زنجیره ای به علت حجم بالای فعالیت و فروش از این مزیت برخوردار بوده و می توانند به پشتوانه مولفه مهمی همچون"صرفه های ناشی از مقیاس" در عرصه رقابت از قدرت مانور بالایی برخوردار بوده و محصولات خود را بدون افزایش هزینه های ثابت، با "قیمت پایین" در اختیار مشتریان خود قرار دهند.

ارتباط مستقیم با تامین کنندگان، کوتاه شدن زنجیره تامین کالا و حذف واسطه ها از دیگر از مزیت های رقابتی فروشگاه های زنجیره ای است. فروشگاه های زنجیره ای علاوه بر این که در مرحله سفارش و خرید کالا، به علت حجم و مقیاس بالای سفارشات خود می توانند تخفیفات بیشتر و بهتری از تامین کنندگان دریافت نمایند که بخشی از این تخفیفات در نهایت به شکل کاهش قیمت به مصرف کننده منتقل می شود از طریق ارتباط مستقیم با تولیدکنندگان حاصل می شود زمینه حذف واسطه ها را فراهم می آورد و حذف واسطه ها نیز، موجب کوتاه شدن زنجیره تامین و در نتیجه، کاهش ملموس قیمت کالاها از درب کارخانه تا فروش آن در فروشگاه های زنجیره‌ای می شود.

از دیگر عوامل موثر بر افزایش یا کاهش قیمت تمام شده هر کالا، هزینه حمل و انبارداری آن است. برخورداری فروشگاه های زنجیره ای از امکانات و توان مناسب در حوزه لجستیک و زنجیره تامین، آنها را قادر می سازد هزینه‌های حمل و انبارداری(نگهداری) محصولات را تا حد بسیار زیادی کاهش داده و با کاستن از این نوع هزینه‌ها قیمت نهایی کالاهای مورد نیاز مصرف کنندگان را با تخفیف بیشتر ارائه نموده و در عرصه رقابت، شرایط را به نفع خود و مصرف کنندگان رقم بزنند.

تمرکز در مدیریت و استفاده از روش های علمی و به روز نمودن روش ها و سیستم ها در حوزه های مختلف  فروش و بازاریابی و برخورداری از شعب متعدد و پراکندگی جغرافیایی در سطح کشور موجب شده تا با بالارفتن بهره وری در فروشگاه های زنجیره ای،طیف وسیعی از مشتریان در زیر پوشش این فروشگاه ها قرار گرفته و ضمن رقم خوردن حجم بالایی از فروش و توان در نظر گرفتن حاشیه سود کمتر، کاهش هزینه ها و قیمت ها به نفع مشتریان محقق شود.

با در نظر گرفتن مسائل گفته شده، می توان نتیجه گرفت که فروشگاه های زنجیره ای به عنوان نظام کارآمد و نوین توزیع، از امکانات و توانایی های بالاتری برای ارائه تخفیفات دوره ای یا همیشگی و همچنین عرضه مداوم و مستمر کالا با قیمت پایین تر و منطقی تر به مشتریان برخوردار بوده و از این طریق ضمن افزایش رفاه مصرف کنندگان، رضایت بیشتر آنان را فراهم نمایند.