تکوین اکوسیستم نوآوری در استان یزد با جلب مشارکت‌های بخش خصوصی

«محمد مهدی لطفی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به گسترش اکوسیستم نوآوری استان، اظهار کرد: این گسترش به حدی بوده که امروز توسعه آن به تنهایی از عهده‌ی مجموعه‌ای مانند پارک علم و فناوری استان که با وجود نیروی انسانی محدود نزدیک به ۳۰ نفر، دارای وظایف گسترده‌ای است، برنمی‌آید.

وی با بیان این که یزد به عنوان یک شهر علم و فناوری و یک شهر آموزش عالی شناخته می شود که بیشترین سرانه افراد تحصیل کرده در کشور را به خود اختصاص داده و در عین حال نرخ بیکاری بالایی در این بخش دارد، افزود: قطعاً با این اوصاف، پارک علم و فناوری استان باید در آینده نقش اساسی‌تری را ایفا کند که در این مسیر به مشارکت جدی بخش خصوصی نیازمند خواهد بود.

لطفی در ادامه، مجموعه اکوسیستم نوآوری را شامل شبکه‌ای از ارتباطات بین سازمان‌ها، نهادها و عناصر در راستای توسعه نوآوری تعریف و تصریح کرد: این نهادها را می‌توان در پنج گروه تقسیم بندی کرد که ماموریت گروه اول فرهنگ‌سازی، ترویج و آموزش است و عمدتاً شامل دانشگاه‌ها و مدارس در انواع مختلفشان می‎شود.

وی نهادهای دارای ماموریت توانمندسازی، تیم‌سازی و تجاری سازی را دومین گروه در این اکوسیستم برشمرد و گفت: این نهادها را هم می‌توان شامل مراکز نوآوری، شتاب‌دهنده‌ها و استارتاپ استودیوها دانست که جای مشارکت بخش خصوصی به شدت در این حوزه احساس می‌شود.

وی پارک‌ و مراکز رشد را به عنوان نهادی دارای ماموریت ایجاد و توسعه شرکت‌ها و کسب و کارهای فناورانه خواند و متذکر شد: پارک علم و فناوری در سه گروه یاد شده به طور مستقیم دخیل است ولی دو گروه دیگر شامل نهادهای ایجاد کننده و تامین زیرساخت‌ها همچون راه و شهرسازی، شهرداری‌ها و شرکت‌های خدمات رسان، و نهادهای همکار و تسهیل‌گر مانند سازمان امور مالیاتی، بیمه‎ها، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بانکها و موسسات بانکی، و نهادهایی مانند اتاق بازرگانی، صنعت، معدن و تجارت در نقش پشتیبان در اکوسیستم نوآوری استان ایفای نقش می‌کنند.

رئیس پارک علم و فناوری استان در عین حال از دستگاه‌هایی مانند استانداری و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز به عنوان بخش‌های بالادستی تاثیرگذار بر این اکوسیستم یاد کرد و نمونه‌هایی از اقدامات را در رابطه با بحث زمین طرح جامع پارک و تخصیص بودجه توازن نام برد.

لطفی در بخش دیگری از سخنانش منشاء ارزش افزوده در عصر اطلاعات را برخلاف عصر صنعت که با افزایش تیراژ و تولید حاصل می‎شد، دانش و فناوری ذکر و در این باره اظهار کرد: رسالت پارک‌های علم و فناوری نیز در همین راستا ایجاد کسب و کارهای اقتصادی مبتنی بر دانش و فناوری تعریف شده که می‌تواند در تحقق توسعه پایدار نقش بسزایی داشته باشد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: پارک علم و فناوری یزد به عنوان دومین پارک کشور که در سال ۱۳۸۰ با ماموریت ایجاد ثروت در جامعه از طریق ترویج فرهنگ نوآوری و بکارگیری فناوری‌های جدید تاسیس شد، در سال ۱۳۸۵ مجموعه تاریخی اقبال را در زمینی به مساحت ۳۷ هزار مترمربع با زیربنای ۲۵ هزار مترمربع با شعار پیوند سنت و نوآوری، بازسازی و راه‎اندازی کرد.

وی با اشاره به خدمات پارک به شرکت‌های مستقر در این مجموعه در قالب چهار فصل مختلف، تصریح کرد: فصل نخست شامل فرهنگ‌سازی، آموزش و توانمندسازی است که عمدتاً در قالب مراکز نوآوری و مجموعه‌هایی مانند پارک کودکان و نوجوانان دنبال می‌شود.

به گفته رئیس پارک فناوری یزد، تشکیل تیم ایده‌ها که هسته ایجاد شرکت‌ها هستند، دومین فصل از خدمات پارک علم و فناوری به شرکت‌های مستقر در این مجموعه است که در قالب مراکز پیش رشد، شتابدهنده‌ها و استارتاپ استودیوها ارائه می‌شود.

وی تشکیل شرکت‌های فناوری با حضور شرکت‌های موفق مراکز پیش رشد را سومین فصل از خدمات پارک برشمرد و ابراز کرد: حمایت از شرکت‌های فناور، توسعه محصولات و خدمات و تجاری سازی آنها در مراکز رشد و توسعه فناوری پارک رقم می‌خورد.

وی چهارمین فصل از حمایت‌های پارک علم و فناوری به شرکت‌های تحت پوشش را ارائه خدماتی مانند خدمات مدیریت کسب و کار، خدمات مالی، خدمات حقوقی، بازار و  برندینگ، بحث‌های مالکیت فکری و خدمات حوزه بین‌الملل عنوان کرد.

لطفی با بیان این که در سال‎های گذشته عمده مشارکت بخش خصوصی در دو فصل فرهنگ‌سازی، آموزش و توانمندسازی و ارائه خدمات به شرکت‌های تحت پوشش پارک از طریق نظام کارگزاری هم‌راستا با حمایت‌های معمول پارک در قالب سوبسیدها بود، اظهار کرد: پارک علم و فناوری استان یزد امروز با گذشت نزدیک به دو دهه فعالیت موثر، رشد اکوسیستم نوآوری استان و نیاز به توسعه‌های آتی و همچنین بالغ شدن شرکت‌های پارک و البته محدود شدن منابع دولتی، درصدد جلب مشارکت‌های بخش خصوصی در سایر سرفصل‌های فعالیت خود یعنی تشکیل تیم ایده‌ها و شرکت‌های فناور است.

وی در همین رابطه از تدوین دو ماموریت برای شرکت‌های فناور موفق در پارک خبر داد و افزود: ایجاد شرکت‌های زایشی توسط شرکت‌های فناور برای رسوخ و شیوع بیشتر فناوری، و ورود شرکت‌ها به ایجاد نهادهای توسعه دهنده‌ای مانند شتاب‌دهنده‌ها، ماموریت‌های مورد نظر پارک برای شرکت‌های فناور است که البته در مورد هر کدام نیز نمونه‌های موفقی در پارک و استان داریم.

وی از فعالیت نزدیک به ۳۳۰ شرکت فناور در پارک علم و فناوری استان خبر داد و گفت: در همین رابطه ارزیابی این شرکت‌ها را در قالب طرحی با عنوان «۶۰ شرکت، ۶۰ پروژه» آغاز کرده و امیدواریم ۱۵ تا ۲۰ درصد شرکت‌های فناور را در ماموریت‌های مذکور مشارکت دهیم.

رئیس پارک علم و فناوری استان گفت: قطعاً شرکت‌هایی برای این مشارکت انتخاب خواهند شد که سه ویژگی برخورداری نسبی از زیرساخت‌ها، توان مدیریت و منابع انسانی و توانمندی مالی را داشته باشند.

وی از دیگر نهادهای فعال در پارک که نقش بخش خصوصی را در آنها شاهدیم به مراکز توسعه فناوری در حوزه‌های کاشی و سرامیک، نساجی و پویانمایی (انیمیشن) اشاره و خاطرنشان کرد: البته در برنامه آتی پارک فعال‎سازی مراکز توسعه در حوزه‌های معدن و زیست فناوری در دستور کار قرار دارد.

لطفی با بیان این که رویکرد پارک علم و فناوری استان در جلب همکاری بخش خصوصی، رویکرد مشارکتی است، به عنوان نمونه از تامین فضای مورد نیاز، همراهی در کسب مجوزها، مشارکت و مشاوره مدیریتی و تیم سازی و همچنین حمایت‌های مادی و معنوی یاد کرد.

این مسئول در بخش پایانی سخنانش با بیان این که علی‌رغم تلاش‌های مجموعه‎ی استان هنوز وضعیت علم و فناوری در یزد دارای وضعیت مطلوبی نیست، اظهار کرد: هرچند همگرایی خوبی در این حوزه در استان شکل گرفته ولی گاه برخی موارد در حد حرف و شعار باقی می‌ماند در حالی که برای رسیدن به نقطه مطلوب در این بخش، نیازمند عمل کردن به الزامات اقتصاد دانش بنیان هستیم.

رئیس پارک علم و فناوری یزد با اشاره به رایزنی‌های متعدد پارک با مدیران دستگاه‎های مختلف و برخی نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی برای همگرایی بیشتر در جهت تحقق اکوسیستم نوآوری استان، تاکید کرد: مدیران استان برای تحقق افتصاد دانش بنیان باید از تفکرات بخشی دست بردارند و فرابخشی تصمیم‌گیری و اقدام کنند تا در توسعه اکوسیستم نوآوری استان تسریع شود.