دکتر یونس یونسیان در باره روانکاوی و توپولوژی: نظریه "لکان" و شرح"طرد شدگی درونی" و "بیرون ماندگی درونی"
وی با بیان اینکه در فلسفه روانکاوی "ژک لکان" بسیاری از عملیات و مدل‌های روان محور از نظریه فروید را می‌توان با رویکردهای توپولوژیک مورد بررسی و تحلیل قرار داد، افزود: ژک لکان از ساختارهای توپولوژیک نظیر نوار موبیوس، توروس و کراس کپ استفاده می‌کند تا شاکله و ذات غریب و معماروار سوژه را توضیح دهد و درک هندسی و وضوح ریاضیاتی مفاهیم "طرد شدگی درونی" و "بیرون ماندگی درونی" را به عنوان محوریت شکل گیری سوژه شرح دهد.
این کارشناس پژوهشی دانشگاه شاهرود ادامه داد: توپولوژی و روانکاوی این توان مضاعف را به همدیگر می‌دهند تا از خلال ساختارهایشان بتوان افراد، رخدادها و مکان‌های دارای تفاوت زمانی و فضایی را در یک وضعیت و یک جایگاه قرار داد.
کشف حقیقی "لکان" اتصال کشف فروید به ساحت هندسه نااقلیدسی است
یونسیان تصریح کرد: در نسبت میان توپولوژی و روانکاوی دیگر با قیاس و استعاره سر و کار نداریم، این ساختارهای توپولوژیک در واقعیت وجود دارند و شباهتهای ساختار روانی نوروتیک را نشان می‌دهند.
وی تصریح کرد: ساختارشناسی بدون ارجاع به فضاهای هندسی یا مورفولوژیک بی معناست و از این رو کشف حقیقی "لکان" اتصال کشف فروید به ساحت هندسه نااقلیدسی و در هم تنیدگی بنیادین میان ناخودآگاه و ساختارهای کیفی و نااقلیدسی هندسه است.
ریاضیات با روانکاوی خویشاوندی دارد
کارشناس ارشد مدیریت تحول اظهار کرد: ما معتقدیم که یکی از مدخل‌های مهم برای آشنایی با روانکاوی توجه به ماهیت خاص ریاضیات است. ریاضیات است که می‌تواند ما را با عدد غریبی همچون "رادیکال منفی یک" مواجه کند یا مدعی شود که مثلثی وجود دارد که واجد دو زاویه قائمه است.
وی افزود: ریاضیات دانشی است که حوزه نمادین مستقر را که در آن توان دوی هر عددی یک عدد مثبت است و مجموعه زوایای هر مثلث صد و هشتاد درجه است، با آشکار کردن "امر واقع"، با آشکار کردن آنچه که از حوزه نمادین حذف شده بود، متزلزل می‌کند و حتی عقل سلیم خود علم را نیز به چالش می‌کشد، لذا از این نظر ریاضیات با روانکاوی خویشاوندی دارد، چرا که روانکاوی نیز همچون ریاضیات ما را وادار می‌کند تا در اصولی‌ترین پایه‌های آنچه که "علم" می‌دانیم، تجدید نظر کنیم.
این پژوهشگر ادامه داد: روانکاوی علمی است که ما را با موجودیتهایی مواجه می‌کند که به معنای واقعی کلمه وجود ندارند، اما تاثیر می‌گذارند. روانکاوی است که از ما می‌طلبد تا نگاهی نو به زوج قدیمی ساحت علم، یعنی علت و معلول بیندازیم و با خرق عادتهای خود، همچون خرق عادتهای ریاضیات، اذهان خو گرفته به علم متعارف را به چالش می‌کشاند.
یونسیان با بیان اینکه یکی از این خرق عادتهای ریاضیات، مبحث هندسه نااقلیدسی است که در قرن اخیر پا گرفت و حوزه هندسه را با دو هزار سال ثبات، دچار تحول کرد، افزود: توپولوژی، هرچند مستقیما در ارتباط با هندسه نااقلیدسی نیست، اما مولود تحولات فراگیر در هندسه است و شاخه‌ای از هندسه است که ما را از جهان اندازه‌های اضلاع و محیط ها و زوایای هندسه، به جهان قوانین پیوستگی‌ها و گسستهای سطح‌ها و حجم‌ها که جدا از این اندازه گیری‌های معمول است، هدایت می‌کند و تا آنجا پیش می‌رود که آن سطح‌ها و حجم‌هایی را که در مواجهه تجربی خود با جهان به کلی مورد غفلت قرار داده بودیم، ابداع یا به عبارت بهتر، کشف کنیم.
وی اظهار کرد: "روانکاوی لکانی" هم با چنین کشفهایی سر و کار دارد؛ با شکلی از روابط میان موجودیتها و عناصر که در تجربه معمول علمی و غیرعلمی غایب است. به همین خاطر است که "لکان" بارها برای شرح این گونه روابط چاره‌ای جز توسل به ابژه‌های توپولوژی نمی‌بیند. به واقع بسیاری از نظریات بنیادین "لکان" با کمک چنین ابژه‌های هندسی‌ای شرح داده شده‌اند و بلکه باید گفت که بدون آنها ناممکن هستند.
کارشناس ارشد مدیریت تحول با بیان اینکه در سمینار هندسه شخصیت ایرانیان و صورت بندی‌های توپولوژی در روانکاوی، تلاش می‌شود با شرحی بر هندسه توپولوژی و ربط آن با روانکاوی، راهی به سوی روانکاوی "لکانی" باز شود، اظهار کرد: با استفاده از مفهوم "هندسه شخصیت" می‌توان در حوزه‌هایی نظیر اخلاقیات، سیاست، اقتصاد و جامعه شناسی وارد شد و شباهتهای هندسی و فضایی موجود را مورد نگاشت و تحلیل قرار داد؛ مفاهیمی نوپا و سرگردان که شاید پاسخ و جواب نیستند، ولی توانایی تغییر صورت مساله و باز تعریف مشکل را دارند.
نظرات