ساختار سازماني و جايگاه مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه ولی‎عصر (عج) در سازمان مؤسس

دوره رشد مقدماتی (Preincubation period)

دورهـ‏ای است حداکثـر 6 ماهه، که در آن به افراد یا گروه‎‏های مستعدی که دارای ایده‎‏های نوآورانه صنعتی یا خدماتی هستند، مشاوره لازم جهت آشنایی با بازار، تشکیل گروه کاری، تثبیت ایده و کسب هویت حقوقی مستقل عرضه می‎‏شود. زمان این دوره تا 9 ماه قابل افزایش است. به واحد پذیرش شده در دوره رشد مقدماتی، "هسته فن‎آور" گفته می‎‏شود.
• حداکثر بودجه قابل اختصاص در این مرحله در صورت ارائه توجیه اقتصادی طرح و تأیید آن در شورای مرکز تا 40 میلیون ریال می‏‎باشد.
• مکان اختصاص داده شده به هر واحد مشترک با سایر واحدها در یک سالن بوده و با پارتیشن از هم جدا می‏‎شوند.
• اعتبار مذکور جهت کارهای کارگاهی و آزمایشگاهی، ثبت شرکت، ثبت اختراع یا ابتکار، تبلیغات و خدمات می‏‎شود.

دوره رشد (Incubation period)

دوره‎‏ای است حداکثر 3ساله، که طی آن واحد‏های فن‏‎آور مستقر در مرکز رشد به معیارهای رشدیافتگی دست یافته و پس از آن از مرکز خارج می‎‏شوند. زمان این دوره در شرایط خاص تا 5سال قابل افزایش است. به واحد پذیرش شده در دوره رشد "واحد فن‏‎آور" می‎‏گویند.
• حداکثر بودجه قابل اختصاص 250 میلیون ریال بوده و در صورت توجیه اقتصادی و تأیید شورای مرکز تا 300میلیون ریال قابل افزایش است.
• مکان اختصاص داده شده به صورت مجزا مي‏‎باشد.
• اعتبار اختصاص داده شده جهت کارهاي کارگاهي و آزمايشگاهي، توليد، شرکت در نمايشگاه‎‏ها، آموزش نيروي متخصص مورد نياز و ... قابل مصرف مي‏‎باشد.

اهداف و ضرورت ایجاد مرکز رشد

افزايش روز افزون فاصله بخش‌هاي اقتصادي با دانشگاه‌ها و مؤسسات فنّاوري موجب پيدايش سازمان‌هاي جديدي در چند دهه اخير با هدف كاهش اين فاصله و عينيت بخشيدن به نتايج تحقيقات در جامعه گشته ‌است. در اين سازمان‌ها كه در ابعاد مختلف و با طيف گسترده‌اي از شرح وظايف ايجاد شده‌اند، يك هدف مشترك يعني كمك به تكميل حلقه‌هاي واسط مابين بخش‌هاي اقتصادي جامعه يعني صنايع، كشاورزي و خدمات، و بخش‌هاي علمي و آموزشي جامعه يعني دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي تعقيب مي‌شود. علاوه بر اين افزايش ضريب موفقيت واحدهاي فنّاوري از طريق ايجاد ارتباط مابين آنها و كاهش هزينه‌ها به كمك ارائه خدمات پژوهشي متمركز از ديگر اهداف اصلي اين سازمان‌ها به شمار مي‌روند.
از سال 1959 ايده راه‌اندازي مراكز رشد با هدف توسعه فنّاوري و ايجاد شرايط مناسب جهت دستيابي سريع‌تر به نوآوري‌ها و فنّاوري‌هاي برتر، در ايالات متحده سربرآورد و از آن سال به بعد به سرعت گسترش يافت. به گونه‌اي كه‌ از حدود 800 مركز در سال 1990 ميلادي به حدود 3500 مركز در سال 2000 ميلادي، يعني در حدود 400 درصد رشد يافت.
مراكز رشد غالباً به صورت محلي و يا منطقه­اي عمل نموده و تنها امكان پوشش بخش ‌اندكي از جامعه محيطي خويش را دارا هستند. از ديگر سو محدوديت­هاي فيزيكي، تسهيلاتي و تجهيزاتي و همچنين محدوديت­هاي مطرح در زمينه ‌اطلاع‌رساني بازار و جذب سرمايه ‌از ديگر مشكلات اين مراكز هستند. بنابراين لازم است اين مراکز در تعامل مستمر با دانشگاه‎ها، جامعه، بازار و ... باشند.
در حقیقت طی چند دهه‎ی اخیر ضرورت ارتقای بهره­ وری نظام­های آموزش عالی و برقراری ارتباط مستمر و نظام‎مند میان بخش‎های اقتصاد جامعه و مراکز علمی و پژوهش­ها درکشورهای مختلف جهان مورد توجه ویژه واقع شده است و تلاش‎های بسیاری برای ایجاد ساختارهای نوین ماموریت گرا نظیر پارک­ها و مراکز رشد علم و فناوری به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی موثر در فرایند توسعه­ی فناوری و به تبع آن، حمایت از ایجاد اشتغال مولد صورت گرفته است.
با ایجاد مرکز رشد و فناوری بعنوان محیط ­هایی مناسب برای استقرار و حضور حرفه­ای شرکت­های کوچک و متوسط متکی بر دانش صنایع و هسته­های پژوهش­های، امکان تجمیع و تعامل سازنده با سایر مراکز تکنولوژی حرفه­ای فراهم می­گردد. هدف نهایی این تجمیع، بهره­ گیری از شرایط هم افزایی و پی­گیری فرایند­های اصلی توسعه­‌ی فناوری شامل موارد زیر است :

پژوهش­‌های کاربردی و ایجاد فناوری
انتقال فناوری، جذب و بومی­‌سازی فناوری
اشاعه­‌ی فناوری
مستندسازی فناوری
هدف سنتی پارک­ها و مراکز رشد علم و فناوری، ارتقای فرهنگ نوآوری و توسعه‌­ی رقابت­ پذیری درمیان شرکت­ها و سازمان‎های دانش محور است. این زیرساخت­های هوشمند، شرکت­ها و بازارهای جدیدی را هدف قرار می­دهند که از نظر فناوری پیشرفته­اند و تلاش آنها براین است که شرکت­هایی را جذب کنند که بر پایه ی مدل­های  پیشرفته‌­ی مدیریتی و براساس تقاضای بازار شکل گرفته و مهارت­‌های تخصصی بالایی دارند.
به نظر مي­رسد كه راه­اندازي چنين مراكزي در كشوري با تنوع اقليمي و محدوديت­‌هاي جغرافيايي كشورمان و همچنين عدم گسترش عادلانه مراكز علمي و تحقيقاتي در عرصه پهناور ايران‏، در شهر رفسنجان با توجه به جمعیت عظیم دانشجو و فارغ‎التحصیلان بومی، وجود صنایع بزرگ و فعال و قطب پسته کشور از ارزش بيشتري برخوردار باشد. با اين حال با توجه به عدم وجود مرکز مشابه در منطقه، این امر دربردارنده خطرپذيري بالايي خواهد بود. بنابراین حركت به سوي چنين مرکزي بايد با دقت و برنامه‎ریزی و تمرکز بر روي منابع موجود و در تعامل با ديگر مراکز و در طي برنامه‌اي راهبردي صورت گيرد. با اين هدف طراحي مركز رشد دانشگاه ولي‎عصر (عج) در دستور کار قرار گرفته است.
این مرکز رشد با ارائه‌ی خدمات حمایتی از ایجاد و توسعه ی حرفه­های جدید توسط کارآفرینانی که در قالب واحدهای نوپای فعال در زمینه های مختلف منتهی به فناوری تشکیل شده­اند و اهداف اقتصادی مبتنی بر دانش­‌وفن دارند، پشتیبانی می‎کند. این خدمات شامل موارد زیر است:

تامین محل کار(بصورت اجاره)
خدمات آزمایشگاهی، کارگاهی و اطلاع رسانی
خدمات مدیریتی، حقوقی، مالی، اعتباری، پروژه­‌یابی و بازاریابی
آموزش­‌های تخصصی ویژه و مشاوره
مهم‎ترین اهداف این مرکزعبارتند از:

بسترسازی جهت تجاری کردن دستاوردهای پژوهش های دانشگاهیان
ایجاد زمینه­ی کارآفرینی و حمایت از نوآوری و خلاقیت نیروهای پژوهشگر جوان
کمک به رونق اقتصاد محلی مبتنی بر فناوری‎های برتر و بومی
ایجادفضای لازم جهت گسترش و رشد واحدهای کوچک ومتوسط دانش مدار و فناور فعال در زمینه­‌های گوناگون
بسترسازی جهت ایجاد فرصت­های شغلی مناسب جهت جذب کارآفرینان و دانش آموختگان دانشگاهی درزمینه های فناوری نوین و بومی
تولید و توسعه ی محصولات و فرایندهای فناوری‎های جدید و بومی قابل عرضه به بازارمزایای استقرار
شاخص‏‎ترین مزیت، قرار گرفتن محققان در یک فضای پژوهشی است، که تبادل افکار مستمر با دیگر محققان و موسسات تحقیقاتی در کنار یکدیگر را موجب می‏‎شود. افزون بر این استفاده از خدمات اسکان، پروژه‎‏یابی، اطلاع‏‎رسانی، خدمات آزمایشگاهی و عمومی و اعتبار تحقیقات فرصت‏‎های دیگری است که می‏‎توان از آن بهره‏مند شد.

خدمات قابل ارایه در مرکز

  تامين فضای کاری مطلوب و خدمات مربوط به زیرساخت‏های فیزیکی با امکانات اولیه اداری و رایانه‏ای
• ارائه خدمات کارگاهي و آزمايشگاهی
•  ارائه خدمات آموزشي به واحدهای فناور
•  ارائه خدمات ارتباطی، اطلاع‏رسانی و اینترنت پرسرعت
•  ارائه مشاوره‏های حقوقی، مالی، اعتباری ،پروژه‏یابی و بازاریابی
 • امکان برگزاری جلسات، سمینار، کنفرانس و نمایشگاه در مرکز رشد
 • ارائه محصولات شرکت‏ها به سایر شرکت‏ها و ادارات متقاضي
 • تبلیغات کلی مرکز رشد که به معرفی واحدهای فناور منجر می‏گردد
 • تلاش برای فراهم آوردن حمایت‏های قانونی جهت تسریع رشد واحدهای مستقر در مرکز
 • شناسایی منابع مالی و جذب سرمایه‏گذاران و دریافت تسهیلات مالی و اعتباری
 • تسهیل در جذب اعتبارات مصوب طرح‏ها و پروژه‏های تحقیقاتی
•  برقراری ارتباط با مراکز دانشگاهی، پژوهشی و پارک‏های علم و فناوری و مراکز رشد
• تسهیل هم‏افزایی شبکه‏ای و افزایش توان رقابت
حمایت‌ها
 • حمایت قانونی: یافتن راهکارهای مناسب برای سرمایه‎‏گذاری برروی ایده‎‏های موسسات، تخفیفات مالیاتی با استفاده از قانون‎‏های ویژه و تسهیلات اعتباری
 • حمایت معنوی : مراکز رشد با تسهیل در ایجاد ارتباط موسسات نوپا با مجامع دانشگاهی، صنایع و سازمان‏‎های اجرایی، مراکز تحقیقاتی و مجامع بین‏‎المللی،نوع دیگری از حمایت‏‎ها که شاید بتوان آن را حمایت معنوی نامید فراهم می‎‏نماید.