شرکت‌های دولتی تحت عنوان دانش‌بنیان بودن وام می‌خواهند
بهزاد سلطانی (رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی) با اشاره به فشارهای سیاسی و غیر کارشناسی برخی شرکت‌های دولتی به صندوق با هدف دریافت وام به اسم شرکت‌های دانش‌بنیان، اعلام کرد که حتی به قیمت برکناری از سمت خود، در برابر خصولتی‌ها و تهدیدهای آنها خواهم ایستاد.
به گزارش اکوسیستم، سلطانی با اشاره به اعلام اسامی شرکت‌های دانش‌بنیان دریافت کننده تسهیلات بانکی از سوی صندوق، گفت: نهادهای اجرایی که در این حوزه ورود کرده‌اند و گفتند ۱۲ هزار میلیارد تومان از سیستم بانکی به شرکت‌ها اعطا کرده‌اند، باید به طور شفاف اسامی شرکت‌های مذکور را اعلام کنند.
وی در ادامه افزود: تعداد نامشخصی از شرکت‌های خصولتی و شبه‌دولتی و وابسته به نهادهای عمومی و حاکمیتی، دانش‌بنیان شده‌اند و اگر مشخص شوند ما اجازه نداریم آن را تحت حمایت قرار دهیم، زیرا براساس قانون این صندوق اجازه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان دولتی و شبه دولتی را ندارد، اما شرکت‌های خصولتی از ما درخواست تسهیلات کلانی را دارند که می‌خواهند بدون نظر کارشناسی و با فشارهای سیاسی، از تسهیلات صندوق بهره‌مند شوند.
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با اشاره به این موضوع که شرکت‌های فوق از صندوق شکوفایی و نوآوری تقاضای دریافت وام کرده‌اند، متذکر شد: این شرکت‌ها که دانش‌بنیان می‌شوند و درخواست وام از صندوق دارند، برای آینده دانش‌بنیان‌ها یک خطر به حساب می‌آیند. زیرا این شرکت‌ها عمدتا از شرکت‌های بزرگ هستند و تقاضای وام آنها زیاد است، برای مثال یکی از آنها تقاضای دریافت ۱۲۰ میلیارد تومانی داشت.
وی افزود: در صورتی که روند ادامه پیدا کند، کل موضوع دانش‌بنیان را که از سوی مقام معظم رهبری راه‌اندازی شد و در شرایط غیر تحریم، برای کشور بهترین و استراتژیک‌ترین روش برای کشور است، تخریب می‌شود و باید به زودی منتظر تعطیل شده شرکت‌های دانش‌بنیان باشیم.
سلطانی تاکید کرد که پیش از بزرگ شدن این آفت باید مانع از آن شد، گفت: باید به شیوه‌ای اقدام شود که اگر شرکت‌های خصولتی و شبه‌دولتی دانش‌بنیان می‌شوند، نتوانند از صندوق تقاضای تسهیلات داشته باشند. هر چند براساس قانون تا خصوصی بودن شرکتی اثبات نگردد، نباید دانش‌بنیان شوند.
وی درخصوص امکان‌پذیر بودن تشخیص این شرکت‌ها از شرکت‌های دانش‌بنیان واقعی، بیان کرد: از آنجا که باقانون و مقررات موجود نمی‌توان هویت شرکت‌ها را مشخص کرد، تشخیص این شرکت‌ها از نظر حقوقی و قانونی مشکل است. ضمن اینکه در جاهایی که قانون صراحت دارد و شفاف است، نهادهای عمومی و دولتی وابسته به حاکمیت، قانون را دور می‌زنند. به این شیوه که سهام خود را به طور رسمی در شرکت‌ها وارد نمی‌کنند.
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با خاطرنشان کردن این موضوع که خصولتی‌سازی خلاف اصول اقتصاد مقاومتی، سیاست‌های اصل ۴۴، قانون اساسی و سیاست‌های مقام معظم رهبری و نظرات دولت است، افزود: این پدیده بیماری است که تاکنون حل نشده و امروزه به جان دانش‌بنیان‌ها افتاده است، باید پیش از آنکه این مسئله به غده سرطانی بزرگی تبدیل جلوی آن را بگیریم.
وی تاکید کرد: در صورتی که لازم باشد، اسامی این شرکت‌ها را اعلام خواهیم کرد و اطلاع می‌دهیم چه شرکتی و وابسته به چه نهادی، درصدد استفاده از تسهیلات این صندوق هستند.
سلطانی با ابراز تاسف از اعطای تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیانی که خصولتی بودن آنها را متوجه نشده‌ایم، گفت: به یک شرکت خصولتی که از نظر علمی فتحقیقات آنها مورد تایید نبود، تسهیلات دادیم و با بررسی سوابق شرکت، متوجه این موضوع شدیم. این صحیح نیست که منابع مالی صندوق نوآوری که با حمایت مقام معظم رهبری برای شرکت‌های دانش‌بنیان خصوصی تخصیص یافته است در بخش دولتی هزینه شود.
وی ضمن اشاره به برخی تهدیدهای شرکت‌های خصولتی برای صندوق جهت دریافت وام، اعلام کرد: اگر فشارها از سوی این شرکت‌ها افزایش یابد، ما اسامی آنها اعلام می‌کنیم و من جلوی خصولتی‌ها را می‌گیرم؛ حتی اگر به قیمت برکناری از این سمت تمام شود.
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی اضافه کرد: در طی سه سال همکاری با بانک‌ها، مصوبه هیئت مدیره بانک‌ها را برای اعطای تسهیلات دانش‌بنیان دریافت و شرکت‌ها را به بانک‌ها معرفی کردیم و این یکی از دستاوردهای ما در خصوص همکاری با بانک‌ها است. علاوه بر آنکه ما برای این همکاری‌ها ۱۷ خدمت را تعریف کردیم و از طرف دیگر نیز براساس میزان همکاری‌هایی که بانک‌ها با ما، سرمایه صندوق را در این بانک‌ها سپرده‌گذاری کردیم.
وی ادامه داد: این موضوع که بانک‌ها ۱۲ هزار میلیارد تومان به شرکت‌های دانش‌بنیان تسهیلات داده‌اند، اقدام خوبی است. اما بعضی از دستگاه‌های اجرایی که اعطای وام به شرکت‌های دانش‌بنیان را خیانت تلقی می‌کنند، از منابع بانکی به شرکت‌ها تسهیلات بدهند و در صورتی که ادعا دارد ۱۲ هزار میلیارد تومان به شرکت‌ها پرداخت کرده است، تقاضا داریم اسامی این شرکت‌ها را اعلام کنند.
سلطانی با اشاره به اقدام بعضی نهادها به منظور اهرمی‌کردن ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه خود در بانک‌ها و اعطای ۱۲ هزار میلیارد تومان به شرکت‌های دانش‌بنیان نیز بیان کرد: این به معنی ۱۲۰ برابر اهرمی کردن است که یک معجزه خواهد بود و از نظر من از این تجربه باید در کتب دانشگاهی رشته مدیریت تکنولوژی به عنوان یک مورد مهم استفاده شود. واضح است که شرکت‌های بزرگی که به تازگی دانش‌بنیان صنعتی شده‌اند را نیز در این محاسبات لحاظ کرده‌اند و تمام وام‌های بانکی آنها حتی پیش از دانش‌بنیان شدن را نیز محاسبه کرده‌اند و به حساب خود گذاشتند.
وی ضمن اشاره به رشد مرحله‌ای شرکت‌های دانش‌بنیان، افزود: این شرکت‌ها در هر مرحله، به حمایت‌های خاصی نیاز دارند. این نیازها شامل تسهیلات قرض‌الحسنه، VC و تسهیلات بانکی می‌شوند.
این مقام مسئول ضمن تاکید بر این موضوع که در تمام کشورهای دنیا اعطای وام به شرکت‌های های‌تک و دانش‌بنیان در مرحله‌ای از فعالیت آنها، اقدامی معمول است، گفت: زمانی که استارتاپ فرهنگ دریافت VC را ندارد و فقط وام می‌خواهد یا باید به آنها وام نداد که در این صورت تعطیل می‌شوند و یا به آنها وام اعطا شود تا آنها توانمند شوند. این همان اقدامی است که ما انجام دادیم.
وی با اشاره به اینکه از سه هزار و ۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان، یک هزار و 700 شرکت یعنی حدود 60 درصد نوپا هستند، بیان کرد: بهتر است این شرکت‌ها وارد VC شوند. ما در مدت چهار سال، چهار هزار و ۴۰۰ تقاضای وام داریم که از این تعداد ۲۰۰ مورد تقاضای VC است و بعض از آنها نیز زمانی که مفهوم VC را متوجه شدند، اعلام کردند ما تقاضای وام داشتیم.
سلطانی با بیان اینکه در ایران نه تنها شرکت‌ها فرهنگ سرمایه‌گذاری VC را ندارند، بلکه صندوق‌های خطرپذیر آماده نیز نداریم، گفت: در طی این سال‌ها کمتر از ۱۰ شرکت سرمایه‌گذاری VC کردند.
وی ضمن اشاره به اقدام نهادهای مسئول برای دانش‌بنیان کردن شرکت‌های صنعتی بزرگ، اضافه کرد: تمام اعتباراتی که این شرکت‌ها در طول سال‌های گذشته از سیستم بانکی دریافت کرده‌اند را به پای فعالیت‌های خود گذاشتند.
دریافت وثیقه از شرکت‌های دانش‌بنیان
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، دریافت وثیقه از شرکت‌های دانش‌بنیان را یکی دیگر از چالش‌های این شرکت‌ها دانست و متذکر شد: این موضوع در شرایطی مطرح می‌شود که میزان وثایق بانک‌ها بسیار بیشتر از صندوق است. تاکنون ۴۵ درصد از ضمانت‌نامه‌هایی که از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی از شرکت‌ها در یافت شده، به جای وثیقه چک و سفته بوده است، ولی ضمانت‌نامه بانک‌ها حتما باید وثیقه باشد.
وی با اشاره به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا نمی‌توانند وثیقه‌های بانکی را تامین کنند، افزود: تفاوت ما با بانک‌ها در نگرانی ما از توسعه فناوری است. هیئت عامل صندوق، افراد بانکی نیستند، بلکه افراد متخصص در حوزه فناوری و نوآوری هستند، در حالی که در هیئت مدیره بانک‌ها افراد متخصص حوزه بانکی منصوب شده‌اند.
این مقام مسئول نگرانی اصلی بانک‌ها را سودآوری و کارهای مالی دانست و ادامه داد: دغدغه صندوق را به نتیجه رسیدن طرح‌های فناوری است. به علاوه صندوق بر اقتصادی بودن طرح‌های تحقیقاتی تاکید دارد، اما هدف ما سود نبوده است.
سلطانی ادامه داد: بانک‌ها تسهیلاتی را تصویب کرده‌اند و با دریافت تضمین سنگین، پس از چند سال، وثیقه با اصل و سود پول آزاد می‌شود و کاری ندارد که شرکت‌ها چه فعالیتی انجام داده است.
وی علت این مسئله را فقدان نظارت فنی در اجرای طرح‌ها در سیستم بانکی عنوان کرد و ادامه داد: صندوق قدم به قدم با شرکت‌ها همراه است، آنها را توانمند می‌کند، طرح‌ها از نظر فنی به طور جدی بررسی می‌شوند و شرکت‌ها در حوزه دانش‌بنیان توانمند می‌شوند.
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی نرخ تسهیلات صندوق را ۱۱ درصد و نرخ تسهیلات بانکی را ۱۸ درصد دانست و بیان کرد: نرخ ۱۱ درصدی صندوق واقعی و ساده است، اما نرخ ۱۸ درصدی بانکی غیر رسمی و غیر مستقیم به ۲۵ تا ۲۶ درصد نیز خواهد رسید.
وی با اشاره به اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا قادر به دریافت تسهیلات بانکی نیستند، اظهار داشت: این شرکت‌ها صورت حساب‌های حسابرسی‌شده ندارند، به همین دلیل نمی‌توانند نیازهای مالی خود را از طریق صندوق برآورده می‌کنند.
سلطانی نظارت مرحله‌ای را از دیگر مزیت‌های این صندوق برشمرد و افزود: تسهیلات این صندوق به طور مرحله‌ای به شرکت‌ها اعطا می‌شود و براساس نظارت‌هایی که از این شرکت‌ها صورت می‌گیرد، در صورتی که طرح پیشرفت داشته باشد، مرحله بعدی تسهیلات اعطا خواهد شد. اما این موضوع در بانک‌ها اتفاق نخواهد افتاد.
وی اشاره کرد که این نظارت برای جلوگیری از به وجود آمدن آسیب‌های بنگاه‌های زود بازده است و ادامه داد: در این طرح ده‌ها هزار میلیارد صرف شد که به دولت بازنگشت و در همان زمان تیم اجرای این طرح اعلام کرد این طرح ۷۵ درصد انحراف داشته است. ما قصد نداریم بنگاه‌های زودبازده جدیدی در دولت به وجود آید.
این مقام مسئول از امضای ۸ تفاهم‌نامه بانکی با بانک‌های کشور خبر داد و با بیان اینکه در تسهیلات اشتغال‌زایی با بانک قرض‌الحسنه مهر ایران همکاری داریم و استقبال خوبی نیز از این تسهیلات شده است، تشریح کرد: شرکت‌هایی که تا سقف ۵ نفر اقدام به استخدام بیمه‌ای نیروهای متخصص کنند، به ازای هر نفر ۲۰ میلیون تومان با کارمزد ۴ درصد تعلق خواهد کرد که در مجموع ۱۰۰ میلیون تومان می‌شود.
وی در پایان اضافه کرد: این افراد از سوی صندوق به بانک‌های عامل معرفی می‌شوند و در شرکت‌ها با تشکیل پرونده در سیستم بانکی، می‌توانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند. این تسهیلات از منابع بانکی تامین خواهد شد. این تسهیلات از محل سرمایه‌های بانکی پرداخت می‌شود و ابزار کمکی برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان محسوب می‌شوند.
نظرات